Ғарышта қандай жануарлар тәжірибе жасады?
Адамзат үшін ғарыш әлемі әрқашан жұмбақ болып келді. Бірақ бұл жұмбақ әлемде алғаш қадам жасаған тек адамдар емес, жануарлар да болды. Бұл мақалада ғарышқа сапар шеккен ең қызықты жануарлар туралы баяндаймыз.
Ғарыш зерттеулері тарихындағы маңызды қадамдардың бірі ретінде жануарлардың ғарышқа ұшуы саналады. Адамдар ғарышта өздерін қалай сезінетінін түсіну үшін, ең алдымен, жануарларға тәжірибе жасалды. Бұл тәжірибелер ғарышқа адамның ұшуын қамтамасыз етудің бастапқы этаптары болып табылады.
Алғашқы ғарышкерлер — Лайкадан басталған жол
1957 жылы Кеңес Одағының ғарышқа жіберген алғашқытегі Лайка атты ит болды. Лайка Спутник-2 кемесіне орнығып, жерден 300 шақырым биіктікте ғарышқа сапар шекті. Бірнеше сағаттан кейін Лайка қайтыс болды, бірақ ол ғарыш тарихындағы алғашқы тіршілік иесі ретінде есте қалды.
Америка мен маймылдардың ғарышқа сапары
Құрама Штаттары да ғарышты зерттеуге маймылдарды пайдаланды. 1948 жылы Альберт ІІ атты макак ұзақ ұшыру нәтижесінде ғарышқа жіберілді. Ол қайта оралмады, бірақ адам ағзасына ғарыштың әсерін зерттеуге маңызды мәліметтер берді.
Биологиялық зерттеулердің қазіргі кезеңі
Қазіргі уақытта да ғарыштағы зерттеулер үшін кішкентай жануарлар пайдаланылады. Мысалы, көлбақалар мен тышқандар ғарыштық радиацияның және микрогравитацияның биологиялық әсерлерін зерттеу үшін қолданылады. Бұл зерттеулер ғарыштық медицинаданың дамуына маңызды ықпал етеді.
Ғарышқа сапар шеккен өзге де жануарлар
Атлас көбелек құрттары, теңіз кірпілері, және балықтар сияқты әр түрлі жануарлар ғарыштық ортаны зерттеу үшін қолданылды. Олардың көмегімен ғарыштық микрогравитацияның тірі ағзаларға қалай әсер ететіні жайлы көп жаңа нәрсе білдік.
Ғарыштық ғылыми-зерттеулердің болашағы
Жануарлардың ғарыштағы қызметін зерттеу біздің ғарыштық зерттеулеріміздің тиімділігін арттырады. Алдағы уақытта, жануарлар арқылы алынған мәліметтер жаңа технологиялар жасауға және ғарыштық медицинаның дамуына жаңартылады деп күтілуде.