Неліктен мұздаған сайын су толтырылған пластикалық бөтелке жарылмайды?

Бұл мақалада су толтырылған пластикалық бөтелкенің мұздауы кезінде жинақталатын қысымға қалай төтеп беретінін және оның жарылмауының себептерін талқылаймыз.

👁️ 10
Сурет: supachai sumrumsuk / Alamy via Legion Media

Күнделікті өмірде су толтырылған пластикалық бөтелкені тоңазытқышқа салғанда, ол кейде жарылмайтынына куә боласыз. Бірақ, физикалық заңдарға сүйенсек, су мұз болғанда көлемі артады, сондықтан бұл жағдай бөтелкені тоздырып, жаруға тиіс. Ендеше, неліктен көбінесе бұл орын алмайды?

Пластикалық бөтелкенің икемділігі

Негізгі себептердің бірі – пластикалық бөтелкенің икемділігі. Пластмасса материалдары, оның ішінде полиэтилен және полиэтилентерефталат (ПЭТ) икемділігімен ерекшеленеді. Бұл материалдар қысымға төтеп беріп, көлемін аздап өзгертуге қабілетті. Мұның нәтижесінде мұздаған су бөтелкенің ішіне сыйып кетеді.

Судың кеңею процесі

Судың мұз күйіне өту процесі баяу жүреді. Мұздың түзілуі кезінде бастапқыда су бөтелкенің ортасынан және беткі жақтарынан мұздай бастайды. Мұздаған су бөтелкенің қабырғаларының ішкі жағына қысым жасай отырып, бұл қысым бөтелкенің икемділігімен өтеледі.

Бөтелкенің толтырылу деңгейі

Сізің бөтелкеде бос орын қалдырған жағдайда, бұл суға кеңеюге мүмкіндік береді. Егер бөтелке толыққа жуық толтырылған болса, мұндай бос кеңістік жоқ, сондықтан соталқсы ғы трубасы цетараған і мыңдаған қатарғында жанасып, су қысымды төмендететін механизм болып табылады.

Температуралық дауылдар

Бөтелкенің жарылуын болдырмау үшін, оны біртіндеп мұздату қажет. Температураның тұрақты түрде төмендеуі судың да біртіндеп мұз болуына мүмкіндік береді, бұл бөтелкенің қысымын бірте-бірте сыйымдылық бойынша таратуға көмектеседі.

Сонымен, су толтырылған пластикалық бөтелкенің мұздағанда жарылмауына бірнеше себеп бар, соның ішінде пластиктің икемділігі, судың кеңею процесі және бөтелкенің жартылай толтырылған күйі. Бұл факторлар бірге су бөтелкесін жарылмайтын күйде сақтайды.