Неліктен адамдардың шашы табиғатта қызыл немесе көк түсте болмайды?
Бұл мақалада шаш түсінің табиғи түрде қандай себептермен қызыл немесе көкшіл болмайтыны жайлы түсініктеме беріледі. Меланин пигменттерінің ерекшеліктері мен эволюциялық себептер зерттеліп, оқырманға биология және генетика тұрғысынан қызықты мәліметтер ұсынылады.
Шаш түсінің негізі
Адам шашының түсі меланин деп аталатын пигменттердің бар болуына және олардың түрлері мен мөлшеріне байланысты. Меланиннің басым екі түрі бар: эумеланин және феомеланин. Эумеланин қара және қоңыр түстерге жауапты, ал феомеланиннің басым болуы қызғылт-сары және сары реңктер етеді.
Қызыл және көк түс пигменттері
Қызыл және көк пигменттер меланин құрамында жоқ. Мұндай түстер көбінесе жануарлар мен өсімдіктерде басқа пигменттер арқылы көрінеді. Мысалы, құстарда қызыл түс каротиноидтар арқылы алынса, көк түс құрылымдық түстердің нәтижесінде көрініс табады.
Эволюциялық себептер
Адам эволюциясымен байланысты көптеген факторлар шаш түсінің әртүрлі вариацияларын анықтайды. Түрлі экологиялық және генетикалық жағдайлар адамдардың шаш түсін әртүрлі етеді, бірақ қызыл немесе көк түстердің адамда болмауы, бәлкім, мұндай пигменттердің жоғалуымен немесе әлсіреуімен байланысты болуы мүмкін.
Генетикалық атаулар
Шаш түстері гендер арқылы анықталады. Мысалы, MC1R генінде кездесетін мутациялар шаштың қызғылт-сары түсіне себеп болуы мүмкін. Дегенмен көк немесе шынайы қызыл түстерге жауапты генетикалық комбинациялар жоқ.
Адамдардың табиғи түрде қызыл немесе көк шашының болмау себебі - бұл эволюциялық және генетикалық факторлардың үйлесімі. Осы түс өзгерістерін жасанды әдістермен ғана қамтамасыз етуге болады. Ал табиғатта басымдыққа ие түстер біз білетін меланин пигменттерімен шектеледі.