Неге таулы аймақтарда ауа суық болады?

Күнделікті тәжірибемізде, суық ауа төмен түсіп, жылы ауа жоғары көтеріледі деген түсінік бар. Алайда таулы аймақтарда температура неге суық болатынын білу үшін бұл құбылыстың негізінде қандай факторлар жататынын тереңірек ұғынуымыз қажет.

Атмосфералық қысымның әсері

Биіктік артқан сайын атмосфералық қысым төмендейді, бұл өз кезегінде ауаның кеңеюіне әкеп соғады. Кеңейген ауа салқындай түседі, өйткені оның молекулаларының орташа жылдамдығы азаяды. Осы себепті, биіктік артқан сайын температура төмендейді.

Күн радиациясының таралуы

Күннен түсетін радиацияның басым бөлігі жер бетіне жеткеннен кейін жылуға айналады. Таулы аймақтарда жерден алынатын жылу мөлшері төмен, сондықтан бұл аймақтарда температура салқын күйінде қалады. Мысалы, мұхит жағалауындағы таулардың шыңдарына қыста қар жауады.

Инверсиялық ауа райы құбылысы

Кейбір жағдайларда, салқын ауа массалары таулы аймақтарда қалыптастырады, ал олардың үстінде жылы ауа тоқырайды. Мұны "инверсия" деп атайды және оның нәтижесінде температураның қалыпты аймақтық өзгерістері бұзылады.

Топырақ пен тау жыныстарының қасиеттері

Таулы аймақтардың топырағы мен жыныстары жылуды сақтау қабілетіне ие емес, сондықтан күндізгі уақытта жинақталған жылу түнде тез таралады. Бұл құбылыс таулардағы түнгі температураның айтарлықтай төмен болуына себепші болады.

Жалпы алғанда, таулы аймақтардағы салқын температураны түсіндіретін негізгі факторлар биіктік пен атмосфералық қысым өзгерістері, күн радиациясының таралуы, инверсиялық құбылыстар және жер бедері мен топырақтың жылу сыйымдылығы болып табылады. Осындай көріністерді түсініп, біз атмосфералық құбылыстардың аймақтық айырмашылықтарын бағалай аламыз.