Қараңғылықта неге қызыл және көк түстер қараяды?
Бұл мақалада қараңғылық түскен кезде түсті қабылдауымыздың не себепті өзгеретінін талдаймыз. Көздің құрылымымен және түсті қабылдау физиологиясымен танысыңыз.
Түстерді қабылдау және жарық
Түстерді қабылдау кезіндегі өзгерістерді түсіну үшін көздің анатомиясы мен жарық шарттары арасындағы байланысты талдау маңызды. Көздегі арнайы клеткалар - түсті қабылдайтын колбалар және жарық сезгіш таяқшалар - жарық деңгейіне сәйкес жауап береді.
Көздегі колбалар және таяқшалар
Көздегі колбалар күндізгі жарықта жұмыс істесе, таяқшалар аз жарықта белсенді түрде түстерді қабылдайды. Колбалар үш түрлі: әрқайсысы әртүрлі түсті сезінетін (қызыл, жасыл, көк). Таяқшалар болса түстік көріністен гөрі жарық-қараңғыны ажыратуға бейімделген, ол түсті емес, жарықты анықтайды.
Қара жарықта қызыл және көк түстердің жоғалуы
Қараңғылық түскен кезде таяқшалар негізгі рөл атқарады және олар түстерді ажыратпайды. Сондықтан жарық азайған сайын түсті қабылдау қиындай түседі, әсіресе қызыл және көк түстер қараяды, себебі таяқшалар бұл түстерді жеткілікті деңгейде сезінбейді.
Адаптация процесі
Көздің қараңғыға бейімделуі бірнеше минутты алады. Бұл кезде таяқшалар өзінің сезімталдығын арттыру арқылы жарыққа бейімделеді, бірақ түстерді толық ажырату мүмкіндігі шектеулі болады. Сондықтан алдымен көру қабілетіміз өзгеріп, түсті қабылдау төмендейді.