Неге Қазақстанда отбасылық зорлық-зомбылық мәселесі әлі де өзекті болып қалуда?

Мақалада Қазақстандағы отбасылық зорлық-зомбылық жағдайы мен мемлекеттік саясат шаралары қарастырылады.

👁️ 10
Сурет: shutterstock.com

Соңғы уақытта шенеуніктер мен өнерпаздар әйелдерді соққыға жығу фактілерінің резонансымен отбасылық зорлық-зомбылық тақырыбы қоғамда белсенді түрде талқылануда. Біз осы саладағы жағдайдың соңғы жылдары қалай өзгергенін зерттеуді шештік. - деп хабарлайды ranking.kz.

Отбасылық саладағы құқықбұзушылық статистикасы

Қазақстан Республикасының Бас прокуратурасының Құқық статистикасы және арнайы есептер комитетінің мәліметтеріне сәйкес, тұлғаларға қарсы қылмыстар динамикасы әркелкі. Мысалы, 2010 жылдан 2024 жылға дейін кісі өлтіру саны үш есеге азайған, алайда отбасылық зорлық-зомбылық салдарынан болатын кісі өлтіру саны өсуде.

Әр төртінші кісі өлтіру отбасында жасалады.
— ҚР Адам құқықтары жөніндегі ұлттық орталық.

Заңнамалық өзгерістер

  • Соңғы жылдары мақсатты түрде денсаулыққа зиян келтіруге қатысты қылмыстардың санының өсуі тіркелуде.
  • 2024 жылдан бастап заңнамалық өзгерістер енгізілді, бұл саладағы құқықбұзушылық статистикасына әсер етті.

Зорлық-зомбылыққа қарсы шаралардың тиімділігі

Сарапшылар алдын алу шаралары мен әкімшілік қамаулардың мақсатқа жетпейтінін айтады.

2023 жылы зорлық-зомбылықты тоқтату шараларының тиімділігі тек 35% болды.
— ҚР Адам құқықтары жөніндегі ұлттық орталық.

Ерлер зорлық-зомбылығы мәселесі

Ерлерге қатысты зорлық-зомбылық статистикасына назар аудару қажет, ол 40%-45% құрайды.

Егер әйел жүйелі зорлық-зомбылыққа ұшыраған ер адамды өлтірсе, бұл мемлекеттік отбасылық саясатты жетілдіру қажеттілігін көрсетеді.
— ҚР Адам құқықтары жөніндегі ұлттық орталық.

Мемлекеттік бағдарлама және қоғамдық қабылдау

Қазақстанда отбасылық зорлық-зомбылықты алдын алу мақсатында заң бар, және реформаларға қарамастан, жағдай өзгермей келеді. Сауалнама нәтижелері бойынша респонденттердің тек 6%-ы дағдарыс орталықтарының бар екенін хабарлады.

Отбасылық зорлық-зомбылықтың жоғары деңгейі мен көмек алу туралы ақпараттың болмауы осы бағытта жұмыс жүргізу қажеттілігін көрсетеді.
— Ұлттық есеп.
  1. Респонденттердің 36,4%-ы отбасылық зорлық-зомбылық жағдайының өзгермегенін есептейді.
  2. 17% респондент жағдайдың нашарлағанын айтты.

Қазақстандағы отбасылық зорлық-зомбылық мәселесі егжей-тегжейлі талдауды және мемлекет тарапынан жұртшылықтың қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін тиімді тәсілді қажет етеді.