Сайгак саны 3 миллионнан асты: фермерлер қиындықта

Ураль өңіріндегі сайгак популяциясының саны 3 миллионнан асқанымен, олардың жайылымдар мен шөп шабатын жерлер үшін бәсекелестігі жыл сайын артуда. Сонымен қатар, ауыл шаруашылық малдары, бейберекет жүрген иттер және кейбір синантропты жануарлармен жақын байланыс түрлі патологиялардың таралуына ықпал етуде - деп хабарлайды eldala.kz тілшісі.

ЗКИТУ Ветеринария және биотехнология ғылыми-зерттеу орталығының директоры, ветеринария ғылымдарының докторы, профессор Гайса Абсатиров, популяцияның рұқсат етілген нормадан жоғары болуы, тек сайгактардың өзінде ғана емес, сонымен қатар мал мен адамдарға аурулардың таралуына да әкелуі мүмкін екенін атап өтті. Бұл ғылыми зерттеулермен дәлелденген. Дегенмен, экология министрлігінің шешімімен 2029 жылға дейін сайгактардың санын реттеу бойынша кез келген әрекет тоқтатылды, ауыл шаруашылығы жерлерінің қорғалуына көмек көрсетуге басты назар аударылды.

«Өкінішке орай, бізде сайгактардың мәйіттерін жинап, жою мәселесі шешілген жоқ. Ағымдағы уақытта «Охотзоопром» және мемлекеттік «Бокейорда» табиғи резерватының мониторингтік бригадалары осы салада жұмыс істеп жатыр, алайда бұл олардың функционалдық міндеттерінің тізіміне кірмейді. Сонымен қатар, оларда профильді ветеринар мамандар, қажетті құрал-жабдықтар мен патологоанатомиялық зерттеу жүргізу үшін қажетті құралдары жоқ», - деді Гайса Абсатиров.

Абсатировтың мәліметінше, сайгактардың тіршілік ететін және миграциялайтын аудандарында мәйіттер саны жыл сайын өсуде. Сондай-ақ, профессор мүйіздер жинау мәселесін көтеріп, мәйіттерден мүйіздер жинау үшін құқықтық жауапкершіліктің қарастырылғанын атап өтті. Жиналған мәйіттер, соның ішінде «рогачи» мал қорымдарында өртеледі.

«Біздіңше, осындай бағалы табиғи материалды жою форматы – әлдеқашанғы ысырап», - деді Гайса Абсатиров.

Профессор қазақстандық ҚК 339-бабын қайта қарауды, мүйіздерді жинап, сақтауды ұйымдастыруды және «мүйіз жинаушыларға» нақты сыйақы беру мүмкіндігін ұсынды. Ал жиналған мүйіздерден түсетін қаражат ауыл тұрғындары мен фермерлердің мәселелерін шешуге жұмсалатын болады.

Сонымен қатар, оның пікірінше, «Охотзоопром» мен «Бокейорда» мониторингтік бригадаларын штаттық ветеринар мамандармен қамтамасыз етіп, мүйіздерді жинау және мәйіттерді патологоанатомиялық зерттеу жүргізуге рұқсат беру қажет.

«Біз, Ақжайық ауданының «Мукадес» КХ басшысы Ақылбек Сагитовтың айтуы бойынша, бүгінгі таңда дала антилопалары өңірдің мал шаруашылығына тікелей экономикалық зиян келтіруде», - деді Сагитов.

Сайгактар табиғатта табиғи дұшпандарына ие емес, себебі далада киіктердің үлкен популяциясы күтпейді. Оларды аулау да тыйым салынған, сондықтан фермерлер мұқтаж, тіпті сайгак стадаларында малдар мен шөп шабу жұмыстарын жүргізуге мүмкіндік жоқ. Фермерлер үкіметтен шешімдер күтеді, өйткені қазіргі жағдайда мал шаруашылығының табыстылығы төмендеп барады.