Қазақстанда үшінші мегабанк пайда болады – Kaspi мен Halykқа бәсекелес?

ForteBank Қазақстандағы ірі банктердің бірі ретінде RBK Bank пен Еуразиялық банкті сатып алуға мүдделі. Қазіргі уақытта тексеру (due diligence) процесі жүріп жатыр, ал банктердің иелеріне мәміле шарттары ұсынылды.

Неліктен ForteBank сатып алуға қызығушылық танытуда?

Егер ForteBank RBK Bank пен Еуразиялық банкті сатып алса, бұл оның нарықтағы позициясын едәуір нығайтады. Банк Қазақстанның үш ірі банкі қатарына Halyk Bank және Kaspi Bank-пен бірге енуі мүмкін. Бұл бірігу қаржы секторындағы күштердің жаңа тепе-теңдігін қалыптастырып, банкты еліміздегі маңызды қаржылық ойыншылардың біріне айналдырады.

Сатып алудың ықтимал нәтижелері

Бұл мәміле ForteBank-ке нарықтағы үлесін арттыруға, бәсекелестікке қабілеттілігін күшейтуге және елдегі қаржы саясатына ықпал ету мүмкіндігін береді. Егер мәміле жүзеге асса, ForteBank үш ірі банк қатарында болып, нарықта шарттарды белгілеуде маңызды рөлге ие болады.

RBK Bank пен Еуразиялық банктің қазіргі жағдайы

Еуразиялық банк

Еуразиялық банкте соңғы жылдары меншік иелері тарапынан басқаруда өзгерістер байқалуда. Банк ұзақ уақыт бойы «Үлкен үштік» ретінде танылған Ибрагимов, Машкевич және Шодиевтің бақылауында болды. Қазіргі уақытта олар басқаруды өз мұрагерлеріне біртіндеп тапсырып жатыр, алайда жаңа басшылардың іс-қимылдары әлі де толықтай келісілген емес. Бұл жағдай нарықта жаңа ойыншыларға мүмкіндіктер ашуда.

RBK Bank

RBK Bank басқа мәселелерге тап болды. Бұрын банк Қазақстанның бұрынғы президенті Нұрсұлтан Назарбаевтың отбасы айналасындағы тұлғалардан қолдау алатын. Олардың ықпалы азайғандықтан, RBK Bank сыртқы қысымдарға осал болып қалды, бұл ForteBank тарапынан қызығушылықтың пайда болуына әкелді.

Нарықтағы ықтимал өзгерістер

Егер ForteBank екі банкті де сәтті сатып алса, ол Halyk Bank пен Kaspi Bank-пен бірге Қазақстандағы үш ірі қаржы мекемесінің бірі ретінде танылады. Бұл банк секторындағы күштердің қайта бөлінуіне алып келуі мүмкін.

Ұлттық банк пен Қазақстан үкіметі мұндай алып банктердің ықпалын қалай басқаратыны маңызды мәселе болмақ. Үш банк бірлесе әрекет етсе, олар нарықта басымдыққа ие болып, экономикалық процестерге әсер ете алады. Мұндай жағдайда олар «Too Big to Fail» — «банкрот болу үшін тым ірі» мәртебесіне ие болуы мүмкін.

Клиенттерге әсері

RBK Bank пен Еуразиялық банктің клиенттері үшін ForteBank тарапынан бұл сатып алу келесі салдарға әкелуі мүмкін:

• Таңдау болмауы: Клиенттер бұл жағдайды қабылдауға мәжбүр болады, себебі олардың пікірін ешкім сұрамайды.
• Өткен тәжірибе: Бұған дейін Қазақстанда банктердің бірігуі болған, және сол тәжірибеде клиенттер жаңа жағдайларға тез бейімделген.
• Шарттарға назар аудару: ForteBank қызметтеріндегі өзгерістерге назар аудару арқылы клиенттер өз мүдделерін қорғауы қажет болады.

Болашақтағы қадамдар

Қазақстанның қаржы реттеушісі — Ұлттық банк — алдағы апталарда маңызды рөл атқарады. Оның шешімдері мәміленің сәтті жүзеге асуына әсер етеді, өйткені мұндай қуатты қаржылық бірігуді реттеу қажеттілігі туындауы мүмкін.

Қазақстанның банк секторының болашағы осы мәмілеге байланысты айтарлықтай өзгеруі мүмкін.