Қазақстандағы микроқаржы ұйымдары: пайда мен реттеу жағдайы не болып жатыр?

2023 жылдың қаңтар–маусым айларының қорытындысы бойынша, Қазақстандағы 221 микроқаржы ұйымының (МҚҰ) жиынтық таза пайдасы 48,6 млрд теңгені құраған — бұл 2023 жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 33,5% төмен. Өткен жылда МҚҰ-ның таза пайдасы 118,6 млрд теңге болған, бұл қазіргі жылғы қаржылық көрсеткіштердің елеулі төмендегенін көрсетеді — деп хабарлайды ranking.kz.

Бірінші жартыжылдығының жағдайы

2023 жылдың бірінші жартыжылында 221 МҚҰ-дан 156 ұйым таза пайда көрсетті, ал 59 ұйым зиянға ұшырады. Бұл нарықтағы қаржылық жағдайдың күрделілігін көрсетеді.

Микрокредиттеу бойынша бақылаудың күшеюі

• Қазақстанда микрокредиттеу нарығына бақылау күшейіп, бұл ұйымдардың қызметіне әсер етуде.
• Қазан айында екі МҚҰ-дың лицензиясы тоқтатылды, ал бір ұйым лицензиясынан айырылды.

Рентабельділік мәселелері

«Жалақыға дейін» займ беретін МҚҰ-лар реттеудің асыра күшеюіне шағымдануда. Займның шекті сомасы 50 мөлшерлі есептік көрсеткіштен (МРП) 45 МРП-ға, күнделікті пайыздық мөлшерлеме 1%-дан 0,3%-ға төмендетілді, ал шекті жылдық тиімді сыйақы мөлшерлемесі 179%-дан асырылмауы тиіс.

Компаниялар рентабельділіктің төмендеуіне алаңдаушылық білдіріп, жоғары кредиттік тәуекелдер мен минималдық маржиналдылыққа сілтеме жасауда, мұнда кірістер тек шығындарды жабады.

Пайда бойынша жетекшілер

2023 жылдың қаңтар–маусым айларының қорытындысы бойынша, ең жоғары таза пайдаға ие 20 МҚҰ-ның жартысы «жалақыға дейін» займ берумен айналысатын компаниялар болды. Таза пайда көлемі бойынша жетекші болды МҚҰ «Робокэш.кз» (Zeimer бренді) 6 млрд теңге көлемімен.

Бұл компания бұған дейін 2 млн клиенттің деректерінің жоғалуына себепкер болып, өткен жылдың таза пайдасы бойынша ең табысты МҚҰ тізімін басқарған, бұл 15,9 млрд теңгені құрады.

Қазақстанның ең ірі МҚҰ-ы, KMF, таза пайда бойынша екінші орынға ие болды, бұл да 6 млрд теңгені құрайды, бірақ бизнес дамуында ұзақ мерзімді бағдарланған.

Ең табысты 10 МҚҰ-ға сондай-ақ кірді:

1. Credit365 Қазақстан — 3,1 млрд теңге
2. Legal Money (NeoCredit) — 2,4 млрд теңге
3. «ФинтехФинанс» (MoneyMan) — 2,4 млрд теңге
4. AUTO SIYLIQ FINANCE (Acredit) — 1,7 млрд теңге

Ескерту ретінде, Legal Money МҚҰ-ның лицензиясы екі айға тоқтатылды, ал табысты MFO №1 компаниясының Kviku бренді бойынша лицензиясы төрт айға тоқтатылды.