Қазақстандағы электрондық сауданың дамуы: кезеңдер мен перспективалар
Министрліктің онлайн сауданы дамыту мақсатындағы жаңа бастамалары.
ҚР премьер-министрі Олжас Бектеновтің төрағалығымен өткен Үкімет отырысында Қазақстанда онлайн-сатуды жетілдіру мәселелері қаралды. Сауда және интеграция министрі Арман Шаққалиев электрондық коммерция нарығындағы қазіргі жағдай туралы баяндады. Оның айтуынша, электрондық сауда әлемдік экономиканың ең қарқынды дамып келе жатқан сегменттерінің бірі.
Электрондық коммерцияның жаһандық кезеңдері
- Бүгінде дүние жүзі халқының 30%-ы интернет арқылы онлайн сауда жасайды.
- 2024 жылы жаһандық электрондық коммерция нарығының жалпы көлемі шамамен $6,3 трлн-ға жетеді.
- Бұл нарықтың ішінде электрондық сауданың үлесі 20%-ды құрайды.
- Алдағы жылдары электрондық коммерция көлемі $8,3 трлн-ға дейін өседі деп болжануда.
Қазақстандағы электрондық сауда дамуы
2024 жылдың 11 айы бойынша алдын-ала жасалған деректерге сәйкес, Қазақстандағы электрондық сауда көлемі шамамен 3,2 трлн теңгені құрады. Өткен жылдың қорытындысы бойынша бөлшек сауда көлемінің жоспарланған 14,5%-дан 15%-ға дейін артуы болжануда.
Министрліктің мақсаттары мен жоспарлары
Министр Қазақстанның қолма-қол ақшасыз есеп айырысу мен бөлшек финтех саласының дамуына ерекше назар аударды. 2029 жылға дейін электрондық сауданың бөлшек саудадағы жалпы көлеміндегі үлесін 18,5%-ға дейін арттыру міндеті қойылған. Бұл электрондық сауда көлемін 3 есе ұлғайтуға мүмкіндік береді.
Электрондық сауданы дамыту бойынша шаралар
- 2027 жылға дейін электрондық сауданы дамыту жоспары қабылданды.
- «Атамекен» Ұлттық кәсіпкерлер палатасымен бірлесіп электрондық сауда бойынша оқу орталықтары ашылды.
- Ozon және Wildberries маркетплейстері Астана мен Алматыда инвестиция көлемі 101,3 млрд теңге болатын орталықтар салуды жоспарлауда.
Трансшекаралық интернет-сауда мәселелері
Алайда, трансшекаралық онлайн-сауданың дамуы тұтынушылардың шетелдік маркетплейстерге қатысты шағымдарының артуына алып келуде. Сауда және интеграция министрі осы мәселелерді заңнамалық тұрғыдан реттеуді ұсынды.
«Олардың халықаралық тәжірибесін және қазіргі жағдайды ескере отырып, отандық платформалардан төмен емес шетелдік платформалардың жұмысы үшін міндетті шарттарды енгізуді ұсынамыз.»
Электрондық коммерцияның болашағы
Электрондық коммерцияны қолдау және дамыту мақсатында кедендік ресімдеу рәсімдерін оңайлату, арнайы салық режимдерін енгізу, салықтық әкімшілендіруді жеңілдету жоспарланған. Министр онлайн сату секторын дамыту экономикалық өсудің маңызды факторы екенін атап өтті.