Жасанды Интеллект: Этика, Қауіптер мен Артықшылықтар

«AI және адам: қауіп пе, игілік пе?» деген сұрақ Digital Almaty 2025 форумында қарастырылды. Панельдік сессияда жасанды интеллект саласындағы жетекші мамандар этика, қауіпсіздік және ЖИ-ді реттеудің маңызды мәселелерін талқылады.

Сарапшылар Қазақстандағы ЖИ пайдалану ашықтығы мен қауіпсіздігінің аспектілерін, сондай-ақ этикалық стандарттарды сақтау үшін халықаралық тәжірибелерді қарастырды. Талқылау барысында жасанды интеллекттің артықшылықтары мен потенциалды қатерлері туралы пікірлер айтылды.

Қауіптер мен Деректердің Құпиялығы

Спикерлердің айтуынша, Қазақстанда ЖИ-дің таралуымен қатар дербес деректердің құпиялығын бұзу қаупі де күшейіп келеді. Бұл жағдай жеке пайдаланушылар мен мемлекет үшін айтарлықтай қауіп тудыруда. ҚР ІІМ деректеріне сәйкес, 2024 жылы қазақстандықтар интернеттегі алаяқтық салдарынан 45 млрд теңге жоғалтқан, бұл жайтта 98% жағдайда адамдар жеке деректерін алаяқтарға өз еркімен берген.

«Киберқылмыс тек Қазақстанда ғана емес, бүкіл әлемде өсіп жатыр. Егер жаңа қатерлерге дайын болмасақ, ЖИ қылмыскерлерге мүмкіндіктер береді.»

Этика мен Жауаптылық

Форумға қатысушылар арасында әр түрлі елдердің сарапшылары болды. Олардың бірі Тодзю Дюк (Ұлыбритания), Bedrock AI және Diverse AI компанияларының негізін қалаушысы, жасанды интеллектті дамытуда этикалық стандарттарды насихаттауына назар аударды. «Building Responsible AI Algorithms» атты кітабында Тодзю алгоритмдердің ашықтығы, әділдігі мен құпиялылығының маңыздылығын атап өтті.

«Жасанды интеллекттің көптеген артықшылықтары бар, алайда олар қоғамға тең қолжетімді болмағанша қауіп тудырады.»

Талқылауда Flowsell.me, Yandex, Kscooters және TargetAI секілді компаниялардың жетекшілері де қатысты. Сессия модераторы Қазақстан Республикасы Президентінің жанындағы Адам құқықтары жөніндегі комиссияның төрағасы Игорь Рогов болды.

Алдағы Болжамдар және Мүмкіндіктер

Спикерлер ЖИ-ді қауіпсіз әрі тиімді дамыту үшін құқықтық қағидаттарды енгізудің маңыздылығын атап өтті. Олар деректерді өңдеу, манипуляциялардан қорғау және алгоритмдердің әділдігін қамтамасыз ету жөніндегі жұмыстарды жалғастыру қажет деген пікірде болды.

Сондай-ақ, ЖИ-мен жұмыс істеуге дайындау, мәдениет, медиа мен коммуникация ықпалы және еңбек нарығының өзгеруінің мәселелері көтерілді. ЖИ дәстүрлі жұмыспен қамтуға қауіп төндіре ме, әлде адам күшін толықтыратын құрал бола ма деген сұрақ талқыланды.

Тепе-теңдік сақтау

Автоматтандыру мен адам үлесі арасындағы тепе-теңдікті сақтау қазіргі заман талабына сай өте маңызды. Технологияның жауапты әрі этикалық пайдалануы қоғамға пайда әкелу үшін қажетті тетіктерді қамтамасыз етуге бағытталуы керек.