Ағымдағы өтімділік коэффициенті: Есептеу әдістері мен маңызы

Ағымдағы өтімділік коэффициенті (Current Ratio) кәсіпорынның қысқа мерзімді активтерінің қысқа мерзімді пассивтерге қатынасын білдіретін қаржы көрсеткіші. Бұл коэффициент кәсіпорынның қаржылық тұрақтылығын және міндеттемелерін уақытында өтеу қабілетін бағалауға мүмкіндік береді. Қазақстандағы бизнес ортасында осы көрсеткішті дұрыс түсіну және есептеу кәсіпорынның қаржылық денсаулығын бақылауға көмектеседі.

Ағымдағы өтімділік коэффициенті деген не?

Ағымдағы өтімділік коэффициенті кәсіпорынның қолдағы ақша қаражаттары, дебиторлық борыштар және қорлар сияқты қысқа мерзімді активтерінің, сондай-ақ есеп беретін кезеңде төленуі тиіс міндеттемелеріне (қысқа мерзімді қарыздар) қатынасын өлшейді. Формуласы келесідей:

        Ағымдағы өтімділік коэффициенті = Ағымдағы активтер / Ағымдағы пассивтер
    

Есептеу мысалы

Мысалы, кәсіпорынның ағымдағы активтері 5,000,000 теңге, ал ағымдағы пассивтері 3,000,000 теңге болса, онда ағымдағы өтімділік коэффициенті мынадай болады:

        Ағымдағы өтімділік коэффициенті = 5,000,000 / 3,000,000 = 1.67
    

Бұл көрсеткіш кәсіпорынның активтерінің 1.67 есе көп екенін көрсетеді, яғни оның қысқа мерзімдегі міндеттемелерін өтеу қабілеті жоғары.

Коэффициенттің маңызы

Ағымдағы өтімділік коэффициенті кәсіпорынды қаржылық тұрақтылық тұрғысынан бағалауға мүмкіндік береді. Егер коэффициент 1-ден төмен болса, кәсіпорын өз міндеттемелерін орындауда қиындықтарға тап болуы мүмкін. 1-ден жоғары болуы, керісінше, кәсіпорынның қаржылық денсаулығының жақсы екенін білдіреді. Қазақстандағы бизнес үшін бұл көрсеткіш нарықтағы бәсекелестік жағдайларды ескере отырып, әсіресе маңызды болып табылады.

Ағымдағы өтімділік коэффициентін жақсарту жолдары

• Ақша қаражаттарын тиімді басқару: Қазіргі активтердің көп бөлігін қолма-қол ақшада ұстап, дебиторлық борышты азайту.
• Сақтандыру қорларын құру: Қаржылық қиыншылықтарға дайын болу үшін резервтер жасау.
• Лизинг немесе несие алу: Ағымдағы міндеттемелерді жедел қаржылық көмек арқылы өтеу.

Ағымдағы өтімділік коэффициенті кәсіпорынның қаржылық жағдайының маңызды аспектісін көрсетеді. Қазақстанда бизнес жүргізгенде, осы көрсеткішті бақылау мен талдау арқылы кәсіпорынның тұрақтылығын және дамуын қамтамасыз етуге болады. Есептеуді тұрақты түрде жүргізу ұйымның стратегиялық шешімдер қабылдауына үлкен әсер етеді.