Мақсат қою – әдістері, кезеңдері, қателіктері, мысалдары

Мақсат қою – кез келген адамның немесе ұйымның табысын арттыру үшін маңызды кезең. Тиімді мақсат қою адамның, әсіресе кәсіпкерлер мен студенттердің өмірінде жетістікке жетулеріне жәрдемдеседі. Қазақстанда мақсат қоюдың түрлі әдістері мен стратегиялары бар, оларды қарастыру өте маңызды.

Мақсат қою әдістері

SMART әдісі

SMART – бұл мақсат қоюдың кеңінен танымал әдісі. Бұл әдіс мына бес негізгі компоненттен тұрады:

• Specific (нақты): Мақсат нақты және түсінікті болуы тиіс.
• Measurable (өлшенетін): Мақсаттың қаншалықты орындалғанын қалай анықтауға болады.
• Achievable (орындалатын): Мақсат шынайы және қолжетімді болуы керек.
• Relevant (маңызды): Мақсат адамның не ұйымның жалпы стратегиясына сәйкес келуі керек.
• Time-bound (уақыты белгіленген): Мақсаттың орындалу мерзімі болуы керек.

OKR әдісі

OKR (Objectives and Key Results) – бұл мақсат қоюдың заманауи тәсілі. Онда екі компонент бар: мақсаттар (Objectives) және негізгі нәтижелер (Key Results). Бұл әдіс айқындылық пен есеп беру үшін қолданылады.

Мақсат қоюдың кезеңдері

1. Зерттеу және талдау: Өз мақсаттарыңызды анықтау үшін нарықты, жағдайды зерттеу.
2. Мақсаттарды қою: Алдыңғы бөлімде қарастырылған әдістерді пайдалана отырып, өз мақсаттарыңызды белгілеу.
3. Жоспар құру: Мақсаттарға жету үшін нақты қадамдар мен стратегиялар жасау.
4. Орындау: Жоспарды іске асырып, мақсатқа жету жолында жұмыс істеу.
5. Бағалау: Мақсаттардың орындалу нәтижелерін бағалау және қажет болған жағдайда түзетулер енгізу.

Мақсат қоюдағы қателіктер

• Мақсаттың анық еместігі: Көп адамдар мақсаттарын нақты белгілемей, абстрактілі түрде қалыптасады.
• Шынайылықты ескермеу: Кейде мақсаттар шынайы өмірден алшақ болады.
• Уақытты белгілемеу: Мақсаттардың уақытын нақты анықтамай қою нәтижесінде уақытыңызды жоғалтуыңыз мүмкін.
• Жетістікті бақыламау: Нәтижелерді бақыламау мақсатқа жету жолындағы алғашқы сәтсіздіктерге әкелуі мүмкін.

Мақсат қоюдың мысалдары

Мысалы, студенттердің оқу барысында алға қойған мақсаттары:

• Семестр ішінде GPA-ны 3.5 деңгейге көтеру (SMART әдісі).
• Қандай да бір белгілі бір кәсіби сертификат алуға дайындалу (OKR әдісі).

Кәсіпкерлердің алға қойған мақсаттары:

• Келесі жылда 20% табыс өсіміне қол жеткізу.
• Жаңа өнімді нарыққа шығарып, 6 ай ішінде 1000 сатылым жасау.

Мақсат қою – жетістікке жетудің негізгі кілті. Қазақстан тұрғындары үшін тиімді мақсат қою әдістерін игеру, жоспарлау және орындау ерекше маңызды. Нақты мақсаттар қою арқылы сіз өзіңізді мотивациялап, алға ұмтылу мүмкіндігін арттырасыз.