Бюджетті жоспарлау: Ай сайынғы кірістер мен шығындарды тиімді басқару

Ай сайынғы кірістер деңгейі – бұл тұрақты көрсеткіш, онымен күресу қиын. Ал шығындармен жағдай басқаша – оларды оңтайландыруға болады, әрі қажет.

Бюджетті жоспарлау: артықшылықтары мен кемшіліктері

Бюджетті жоспарлауға деген ұмтылыс кездейсоқ емес – бұл не қаражаттың жетіспеушілігінен, не бір затты сатып алуға ақша жинауға деген ниеттен туындайды. Әр жағдайда, бюджетті жоспарлау тек қаржылық мәселелерді шешуге көмектеспейді, сонымен қатар, бірнеше маңызды артықшылықтары бар:

• Ақша жұмсалымын бақылау: Сіз қашан, қайда қанша ақша жұмсағаныңызды әрдайым біліп отырасыз, сондықтан айдың соңында «жалақы қайда кетті?» деген сұрақ туындамайды.
• Шығындарды талдау: Шығындардың неғұрлым көп жұмсалатын баптарын анықтап, оларды түзетуге мүмкіндік туады.
• Динамикалық бақылау: Шығындар динамикасын үнемі бақылап отырасыз, бұл сізге келесі жалақыға дейін қаражат жетпей қалса, уақытында шығындарыңызды азайтуға мүмкіндік береді.

Кемшіліктері, іс жүзінде, болмайды, бірақ шығындарды жазу үшін күнделікті 3-4 минут табу керек болады.

Бюджетті жоспарлаудың негіздері

Ең алдымен – барлық кірістер мен шығындарды жазбаша есепке алу. Бұл жоспарлаудың ең маңызды бөлімі болып табылады және күн сайын 3-4 минут уақыт алады.

1. Шығындарды ай сайын санаттар бойынша талдау, шығындарды оңтайландыру, қажет емес және негізсіз шығындарды әрдайым алып тастау.
2. Айлық шығындар бойынша жоспарды құрастыру, барлық ықтимал шығындарды ескере отырып.
3. Ай сайын кішкене ақша жинау (барлық кірістің 10%), бұл тек төтенше жағдайда пайдаланылатын және ай сайын толтырылатын қаражат.

Сіздің ұсынысыңыз

Сіз өзіңізге шығындарды жазудың ыңғайлы әдісін таңдауыңыз керек – блокнот, дәптер, күнделік немесе заманауи вариант – кірістер мен шығындарды ескеруге арналған мобильді қолданба. Мен күнделікке тоқталдым, оны тек бюджетті жоспарлауда ғана емес, сонымен қатар істерімді жоспарлауда да қолданамын.

Бюджетті жоспарлау тұрақтылықты талап етеді

Себебі тіпті бір күн де, егер сіз себепсіз шығындарды есептемесеңіз – айлық шығындар суретінің 100% -ын алуда кедергі болуы мүмкін, ал егер бір айда мұндай күндер бірнеше болса, сол кезде сандар шындықтан өте алыс болады. Сондықтан, күн сайын кемінде 3-4 минут уақыт бөлуге ниеттеніңіз, ал бірнеше айдан кейін сізде бос қаражаттың көбейіп жатқанын көресіз, оны тиімді жұмсай аласыз.

Айлық бюджетті қалай жоспарлауға болады

Бюджетті жоспарлауға ең ыңғайлы уақыт кезеңі – жалақыдан жалақыға дейінгі аралық, ол көпшілік үшін бір айды қамтиды. Біреулер айды бастап жоспарлауды ұсынады, алайда мен үшін есептік кезең әр айдың 4-ші күнінен басталады, жалақы түскен сәттен бастап – бұл мен үшін барынша ыңғайлы.

Айлық шығындарға арналған болжалды жоспар

Ай сайынғы жалақы – 35 000 рубль

• Коммуналдық қызметтер: 3500 руб/ай.
• Бензин: 5000 руб/ай. (1000 рублік 5 жанармай құю; 6 күн сайын).
• Азық-түлік: 12 500 руб/ай. (аптасына 2800 руб.-тан асырмау; күніне 400 руб.-тан аспау).
• Мобилді байланыс – 500 руб./ай.
• Ойын-сауық – 3000 рубль
• Киім/аяқ киім – 3000 рубль
• Жинаққа – 3000 рубль
• «Икемді шығындар» – 5000 рубль.

Бюджет жоспарының артықшылықтары

Біріншіден – сізге шығындалуға тиісті шектеулер. Жоспар жоқ болғанда, сіз кенеттен Starbucks-тан кофе сатып алуға немесе бір күн фаст-фудта тамақтануға деген ұмтылысқа берілуіңіз мүмкін. Алайда, егер сізде азық-түлікке ай сайын 12 500 рубль бөлінгені жайлы нақты түсінік болса, демек, сізге 2800 рубль аптасына және шамамен 400 рубль күніне жұмсауға мүмкіндік береді, сондықтан жоспарланған бюджет шегінен шығып кетпеуіңіз керек.

Шығындарды есепке алу

Жоспарға сәйкес келуіміз үшін шығындарды есепке алудың ең тиімді әдісі – сатып алғаннан кейін шығынды дереу белгілеп, ыңғайлы жазбаша құрылғыға енгізу. Алайда, егер сіздің жадыңыз жақсы болса және күнделік алып жүруді қаламасаңыз, сіз одан да ыңғайлы тәсілді таңдай аласыз – барлық шығындарды күннің соңында есте сақтап, енгізу. Мұндай жағдайда блокнотты алып жүру міндетті емес, бірақ бірдеңені ұмытып кету қаупі әрдайым бар.

Неге ай сайын кірістің 10%-ын жинау маңызды

Кез-келген қаржылық кеңесші сізге ақшамен тиімді жұмыс істеудің басты ережесі – кірістер шығындардан асып түсуі қажет екенін айтады. Сіз жинаған ақша, ай сайынғы кірістің 10%-ын жинап, уақыт өте келе «қорғаныс жастығын» құрайды, күтпеген шығындар үшін, бірақ сонымен қатар, болашақтағы сенімділікті арттыру мен кредит алудан немесе борышқа кіріп кетуден тиімді қорғауды қамтамасыз етеді.

Егер сіз бюджетті жоспарлауды шешсеңіз – алғашқы уақытта шығындарды күнделікті есепке алуға дағдылану қиын болады. Бірақ бұл өте тез әдетке айналатын болады. Ең бастысы, сіз ақша табуға уақыт пен денсаулығыңызды жұмсағаныңызды есте сақтаңыз, сондықтан оларды мүмкіндігінше тиімді жұмсауға тырысыңыз.