Айдағы теңіздер неге құрлықтан күңгірттеу болады?
Айдың бетіндегі теңіздер мен құрлықтардың айырмашылығы неде және олардың күңгірттігі неліктен артық? Бұл сұрақ төңірегінде көптеген теориялар мен ғылыми тұжырымдар бар. Осы мақалада біз Айдың теңіздерінің күңгірт болу себептерін талқылаймыз.
Айдың геологиялық құрылымы
Айдың беті негізінен екі түрлі аймақтан тұрады: теңіздер және құрлықтар. Теңіздер қараңғы базальттық жыныстардан тұрады және кең ауқымды лаваның ағуынан пайда болған. Олар Айдың бетінің шамамен 16% құрайды. Құрлықтар деп аталатын жарқын, тастақ аймақтар анортозит деп аталатын жеңіл жыныстардан құралған.
Теңіздердің күңгірт болу себебі
Теңіздердің күңгірт көрінуінің негізгі себебі – олардың базальт жыныстарынан тұруы. Базальт – тығыз, темірге бай және салыстырмалы түрде қараңғы минералдардан құралған жыныс. Бұл жыныс күн сәулесін аз шағылтып, оның көп бөлігін сіңіреді. Сондықтан теңіздер көзбен қарағанда күңгірттеу болып көрінеді.
Айдағы соққы кратерлері
Айдағы теңіздер негізінен галактикалардың соққысынан пайда болған. Мұндай соққылар кезінде лава бетке көтеріліп, кең ауқымды теңіздердің пайда болуына әкелді. Бұл процесстар базальттың біртіндеп жайылуына және оның қазіргі көрінісіне ие болуына ықпал етті.
Ғылымның дамуы және зерттеулер
Айдағы теңіздер мен құрлықтардың айырмашылықтары туралы түсініктер көптеген ғарыштық зерттеулер арқылы жиналды. Аполлон миссиялары кезінде ғарышкерлер ай топырағынан үлгілер алып, олардың құрамындағы минералдарды зерттеді. Бұл зерттеулер Айдың тарихи және геологиялық дамуы туралы құнды ақпарат береді.
Айдағы теңіздердің құрлықтарға қарағанда күңгірт болуы олардың құрамындағы базальт жыныстарымен байланысты. Бұл жыныстар темір мен басқа да элементтерге бай, сондықтан олар күн сәулесін нашар шағылытып, оның көп бөлігін сіңіреді. Соның әсерінен теңіздер күңгірттеу болып көрінеді. Осы ерекшелік Айдың тарихи эволюциясын түсінуге көмектеседі.