Балықтар неге ауамен тыныс ала алмайды?
Балықтардың өмір сүру ортасы - су, бірақ неге олар ауамен тыныс ала алмайды? Бұл мақалада балықтардың тыныс алу жүйесін және олардың суда тіршілік ету механизмін түсіндіреміз.
Балықтар — су жәндіктері, олар суда өмір сүреді, сол себепті олардың анатомиясы мен физиологиясы су ортасына бейімделген. Адамдар секілді олар да оттегіні қажет етеді, бірақ оны алу әдісі мүлде басқа.
Балықтардың тыныс алу жүйесі
Балықтардың тыныс алу жүйесі желбезек деп аталатын арнайы мүшеден тұрады. Желбезектер судағы еріген оттегіні сіңіріп, көмірқышқыл газын шығарады. Желбезектер өте жұқа және беткі ауданы үлкен пластинкалардан тұрады. Олар арқылы су өтеді және осы уақытта оттегі қанға сіңіріледі.
Ауамен тыныс ала алмайтын себептері
Балықтардың ауамен тыныс ала алмауының негізгі себебі - олардың желбезектерінің құрғақ ауада қажетінше қызмет ете алмауында. Ауада оттегі концентрациясы жоғары болғанмен, желбезектердің үстіңгі қабаттары ылғал болуы қажет, әйтпесе олар кеуіп, өзінің функциясын жоғалтады. Сол себепті, балықтар судан тыс ұзақ уақыт тіршілігін сақтай алмайды.
Балама тыныс алу әдістері
Кейбір балық түрлері қалың су өсімдіктері мен тұрып қалған су аймақтарда өмір сүре аларлық қосымша механизмдерге ие. Мысалы, labyrinthine fish, немесе шырмауық балықтары, ауамен де тыныс ала алатын арнайы органға ие.
Балықтардың ерекше тыныс алу жүйесі, олардың суда еркін және тиімді өмір сүруін қамтамасыз етеді. Жер бетіндегі тұрғындар секілді ауада өмір сүре алмауы олардың суда тіршілік ету ортасымен тығыз байланыста екендігін көрсетеді. Осы арқылы балықтар табиғаттың керемет бейімділігінің жарқын мысалына айналады.