Чум мен киіз: Ұқсастықтары мен айырмашылықтары неде?
Чум мен киіз - бұл екі түрлі мәдениеттің өнерінің көріністері, бірақ олардың арасындағы айырмашылықтар қандай және оларды қалай ажыратуға болады?
Қазақстанның бай мәдениеті мен тарихы тұрғысынан алғанда, чум мен киіз секілді өнер түрлері ерекше маңызға ие. Екеуі де ұлттық мұра болып табылады, алайда олардың шығу тегі, қолдану салалары мен жасалу техникасы бір-бірінен өзгешеленеді.
Чум және оның ерекшеліктері
Чум - бұл солтүстік халықтарының дәстүрлі көшпенді тұрғын үйі. Ол көбінесе конус тәрізді болып жасалады және тері, мата немесе киізбен жабылады. Чумның негізгі қызметі - қыс мезгілінде жылулықты сақтау және желден қорғау. Чумдарды қолдану дәстүрі әсіресе Сібірдегі халықтар арасында кеңінен тараған.
- Шығу тегі: Солтүстік халықтар
- Материалдар: Тері, мата, киіз
- Қызметі: Көшпенді тұрғын үй
Киіз және оның ерекшеліктері
Киіз - бұл тұрмысқа қажетті түрлі бұйымдарды жасау үшін пайдаланылатын қой жүнінен басылған материал. Киіз басу Қазақстанда және Орта Азия елдерінде ежелден келе жатқан қолөнердің бір түрі. Киізден текемет, сырмақ, жамылғы, қалпақ сияқты тұрмыстық заттар жасалады.
- Шығу тегі: Орта Азия халықтары
- Материалдар: Қой жүні
- Қызметі: Түрлі тұрмыстық бұйымдар жасау
Чум мен киіздің айырмашылықтары
Чум мен киіздің басты айырмашылығы - олардың қолданыс саласы және жасалу технологиясы. Чум көбінесе тұрғын жай ретінде пайдаланылады, ал киіз тұрмыстық бұйымдарды жасау үшін қолданылады. Сонымен қатар, олардың жасалуына қолданылатын материалдар да әртүрлі: чум тері және маталарды қажет етсе, киіз тек қой жүнінен дайындалады.
Чум мен киіз — екі түрлі мәдениеттің ерекшелігін айқын көрсететін туындылар. Олардың әрқайсысы өзінің бірегей мақсатымен және техникасымен ерекшеленеді. Бұл екі өнер түрі Қазақстан мен Орта Азия елдерінің мәдени мұрасының бір бөлшегі ретінде сақталуда.