Автокөліктердің әйнектерін күңгірттеу: Қазақстанда рұқсат беру мәселесі

Бүгін Respublica партиясы фракциясының мүшесі Олжас Құспеков премьер-министрдің орынбасары, ұлттық экономика министрі Серік Жұманғаринге сауал жолдады. Мәжілісмен Қазақстанда алдыңғы әйнектерді қараңғылауға рұқсат беру тақырыбы бірнеше жылдан бері талқыланып жатқанын айтты.

Ұлттық статистика бюросының мәліметі бойынша, 2025 жылдың 1 мамырындағы жағдай бойынша елімізде 6 миллион 176 мың көлік тіркелген, олардың 86.5 пайызы жеңіл көліктер. Бұл сан автомобиль иелері арасында әйнектерді күңгірттеу мәселесінің маңыздылығын көрсетеді.

О. Құспековтің айтуынша, егер автопарктің 5 пайызы әйнегін қараңғыласа, орта есеппен бұл операцияның құны 50 АЕК болса, онда бюджетке жылына 50 миллиард теңгеден астам қаражат түседі. Бұл қаржыны жол инфрақұрылымын дамытуға, жөндеуге, күтіп ұстауға жұмсау маңызды.

Халықаралық тәжірибе және заңнамалық негіздер

Депутат Кеден одағының «Дөңгелекті көлік құралдарының қауіпсіздігі туралы» техникалық регламентінде алдыңғы бүйірлік әйнектердің жарық өткізгіштігі кемінде 70% болуы қажет екендігін атады. Көрші мемлекеттер салада тәжірибесі тиімді екенін көрсетіп отыр. Мысалы, былтыр Қырғызстан мемлекеттік бюджетіне 4 миллиард теңгеден астам қаражат түскен.

Бүгінде автомобильдерді күңгірттеу бойынша Өзбекстан, БАӘ және Оңтүстік Корея елдерінде рұқсат берілген, бұл да Қазақстан үшін үлгі бола алады.

Ұсыныстар

О. Құспеков төмендегідей ұсыныстар айтты:

• Уәкілетті органдарға алдыңғы бүйірлік әйнектерді ақылы күңгірттеу механизмін әзірлеу.
• Арнайы қор құру және қаражаттың жұмсалуын ашық бақылау.
• Техникалық байқау мен басқа да реттеу механизмдері арқылы жарық өткізгіштікті бақылауды қамтамасыз ету.
• «Эконом», «Бизнес» және «Премиум» тарифтерін енгізу мүмкіндігін қарастыру.
• Бұл тарифтердің бір-бірінен нақты айырмашылығын атап көрсету қажет.

Бір жыл бұрын Әкімшілік полиция комитеті Kolesa.kz редакциясына әйнек қараңғылауға қатысты сауалдардың мемлекеттік органдар тарапынан қарастырылғанын, бірақ комитеттің оған қарсы шыққанын хабарлады. Пленка жүргізушінің көріну мүмкіндігін төмендетеді, әсіресе түнгі уақытта апатқа себеп болуы мүмкін.

Қазіргі таңда елімізде алдыңғы әйнектерді күңгірттеуге тыйым салынған. 2025 жылы бұл үшін айыппұл көлемі 5 АЕК, яғни 19 660 теңгені құрайды.

Сіздер әйнекті ақылы түрде күңгірттеуге қалай қарайсыздар?