Автокредиттер саны мен көлемі 2023 жылы өсті

2023 жылдың қаңтар-наурыз айларында елімізде банктер 483 млрд теңгеге 213 мың автокредит берді. Бұл өткен жылмен салыстырғанда сан жағынан 36% (156 мың) және көлем жағынан 22% (395 млрд теңге) өсуді көрсетеді.

Қазақстан қаржыгерлер қауымдастығының мәліметтеріне қарағанда, биылғы I тоқсанда автонесие көлемі орташа 6.4 млн теңгеге жетіп, бұл 2% артық. Соған қарамастан, автокөліктердің бағасы 4% қымбаттаған. Қазіргі кезде қарыз алушылардың 75.2%-ы 3-10 млн теңге аралығында кредит рәсімдеді, ал былтыр бұл көрсеткіш 66.4% болатын. Бұл автокөлік бағасының көтерілуіне және сұраныстың қолжетімді модельдерге ауысуына себеп болды. Сонымен қатар, автодилерлер арасында бәсеке күшейді.

Несие шарттарының жақсару тенденциясы

Клиенттер арасындағы бәсекелестіктің артуы мен жеңілдіктердің көбейуі несие шарттарының жақсаруына ықпал етуде. Орташа пайыздық мөлшерлеме 14.8% деңгейінде қалыптасты. Бұл базалық мөлшерлемеден және халыққа ұсынылатын несие мөлшерлемелерінен төмен болып табылады.

Несие мақұлдау үлесі

Сарапшылардың пікірінше, автонесие бойынша өтінімдер мақұлдау үлесі 2025 жылы 18.5%-дан 15.7%-ға дейін төмендейді, бұл бөлшек кредит беру деңгейінен (26.6%) аз. Мұның себебі - қатаң ақша-несие саясаты, бөлшек бизнес табысына салықтың артуы және төлем қабілеті жоғары қарыз алушылардың азаюы.

Кешіктіріп төлейтіндердің үлесі 3.2% болды, ол елдегі бөлшек кредиттің жалпы деңгейінен жақсы көрсеткіш.

Төлем қабілеті және халық табысы

Қарыз алушыларды таңдаудағы қатаң талаптар, көліктің кепіл мүлік ретінде рәсімделуі, және оны табыс көзі ретінде (мысалы, такси қызметі) пайдалану мүмкіндігі нәтиже көрсетті. Халық табысының өсуі, ай сайынғы төлемдердің табысқа шаққандағы үлесін 27.7%-дан 24.2%-ға дейін төмендетті.

2023 жылы автонесие нарығының жай-күйі

Биылғы I тоқсанда несие арқылы автомобиль алушылардың үлесі барлық тіркелген көліктің 52.7%-ын құрады, 2024 жылы бұл көрсеткіш 42.6% болды. Қаржыгерлер қауымдастығының сарапшылары, II тоқсанда мөлшерлеме шарттары жақсарып, өнімдердің көбейісіне байланысты автонесиеге сұраныс артады деп болжайды. Алайда, қатаң скоринг жүйесі несие нарығын белгілі бір шекте ұстап тұрады.