Қазақстанда терең өңдеуден өткен астық өнімдерінің өндірісі үш есе өсті

Қазақстанда 2020 жылы 73 мың тоннадан 2024 жылы 246 мың тоннаға дейін терең өңдеуден өткен астық өнімдерінің өндірісі үш есе артты. Мемлекет тарапынан қолдау жоғары қосылған құн өнімдерін, мысалы: крахмал, сироп, клейковина, биоэтанол, лецитин және т.б. өндіруге бағытталған - деп хабарлайды eldala.kz тілшісі.

Экспорттық әлеуетті дамыту

Вице-премьер - ұлттық экономика министрі Серік Жұманғарин депутаттардың сұрағына жауап бере отырып, Қазақстанның алдағы он жылда терең өңдеуден өткен астық өнімдерінің әлемдік рыноктарында ондыққа кіру үшін қаржыландыру шаралары қарастырылғанын айтты. Бұл шаралар:

• өндіріс көлемдерін арттыру;
• сұранысқа ие тауарлар тізімін кеңейту;
• өндірістік қуаттардың толық жүктелуін қамтамасыз ету.

Инвесторларға жеңілдетілген несиелендіру, салықтық жеңілдіктер, ҚҚС ставкасын төмендету, сонымен қатар жоғары дәрежеде өңделген өнімдерді шығару мақсатында өндірістерді құру мен кеңейту кезінде шығындардың бір бөлігін өтейтін артықшылықтар ұсынылады.

Жаңа тарифтер мен инфрақұрылым

Сондай-ақ, саладағы экспорттық әлеуетті дамыту шаралары жоспарланды. 2025-2029 жылдарға арналған контейнерлендіру мен контейнерлік тасымалдау жөніндегі кешенді жоспар жобасы әзірленді, ол мыналарды қамтиды:

• жаңа тарифтік прейскурант енгізу;
• экспорт бағыттары үшін жеңілдіктер мен субсидиялар жүйесі;
• логистикалық инфрақұрылымды дамыту.

Жоба жеке инвестицияларды тарту, контейнерлік ағындарды цифрландыру, кедендік рәсімдерді жеңілдету және нормативтік базаны жетілдіруді көздейді.

Нарықтағы жағдай

Бүгінгі таңда Қазақстанның ұн нарығының негізгі нарықтары Орталық Азия елдері, Ауғанстан және Ресей болып табылады. Вице-премьердің ақпараты бойынша, аталған бағыттарда жыл сайынғы экспорт көлемі шамамен 2 млн тоннаны құрайды. Сонымен қатар, Қытайға жемдік ұн экспорты күрт артты: 2024 жылы ол 5,8 есе өсіп, 1,2 млн тоннаға жетті.

«Орта Шығыс және Африка нарықтарына шығу үшін белсенді жұмыстар жүргізілуде. Бұл мақсатта Транскаспий халықаралық транспорт бағытында Иранға, Орта Шығыс елдеріне (БАӘ, Сауд Арабиясы, Кувейт, Оман және т.б.), Грузия мен Еуропаға жүк жөнелту жүзеге асырылуда», - деп атап өтті Серік Жұманғарин.

Цифрландыру мен теңіз жолдары

Серік Жұманғарин Қазақстан бөлігінде мультимодальды цифрлық платформа - Digital Trade Corridor жұмыс істейтінін айтты. 2024 жылы Әзірбайжан мен Грузия темір жолдарының IT-жүйелерімен интеграциясы аяқталды, Түркия темір жолдарымен интеграция жалғасуда. Бұл жүк тасымалдау мерзімін 25 күннен 13 күнге дейін қысқартуға мүмкіндік берді.

2027 жылға дейін коридордың өткізу қабілетін жылына 6 млн тоннадан 10 млн тоннаға дейін арттыру жоспарланған.

«Жалпы алғанда, үкімет ұн өңдеу саласын және терең өңдеуді қолдау бойынша жүйелі тәсілді жүзеге асыруда, бұл бағытқа стратегиялық маңызды мән беріліп отыр», - деп қорытындылады Серік Жұманғарин.

Саладағы жағдай

Қазіргі уақытта ұн өңдеу өнеркәсібінде шамамен 270 кәсіпорын жұмыс істейді, олардың жалпы өндірістік қуаты - жылына 9 млн тонна. Қазақстанда жыл сайынғы ұн өндірісі 3 млн тоннаны құрайды, бұл ішкі тұтынудан екі есе артық болып, тұрақты экспорттық жеткізілімдерді қалыптастыруға мүмкіндік береді. Қазақстан әлемде ұн экспортында екінші орынды алады.