Қазақстанда қой шаруашылығын дамытуға зор мүмкіндік бар
Қазақстанның қой шаруашылығындағы экспорттық әлеуеті мен проблемалары
Қазақстанда қой шаруашылығын дамыту әлеуеті зор, алайда экспорттық мүмкіндікті жүзеге асыру үшін шешуді талап ететін мәселелер бар. Бұл туралы «Ауыл» партиясының бірінші орынбасары Толеутай Рахимбеков мәлімдеді - деп хабарлайды eldala.kz тілшісі.
Овцеводтық саладағы ерекшеліктер
Эксперттің айтуынша, қойлар отгонды тұрғызу үшін өте қолайлы. Егер мал жыл бойы жайылымда жүрсе, жем-шөп дайындаудың қажеттілігі болмайды, бұл еттің өзіндік құнын айтарлықтай төмендетеді және оны сыртқы нарықта бәсекеге қабілетті етеді.
Потенциалды пайдалану
Қазақстан бұл артықшылықты пайдаланып, кең жайылымдық жерлерді игеру мен отандық мал тұқымдарына назар аудару қажет. Импорттық малды сатып алудың және қорада ұстаудың еш мәні жоқ, өйткені мұндай жобалар пайда әкеле алмайды, себебі қымбат ет сыртқы нарықта сұраныс таба алмайды.
Кооперация және мал шаруашылығын дамыту
Шаруа қожалықтары мен шағын фермерлерді бордақылау алаңдарында шоғырландыруға болады. Бұл жерде ірі бизнес үшін кооперация негізінде өзара тиімді жүйе құру мүмкіндіктері бар. Параллельді түрде, малдың сапасын арттыру мақсатында жасанды ұрықтандыру, жемдеу нормаларын сақтау және ветеринарлық қамтамасыз етуді жақсарту жұмыстарын жүргізуге болады.
Отгонды мал шаруашылығының маңызы
Десе де, овцеводтық шаруашылықтың негізі отгонды бағытта қалуға тиіс. Осыны қолдау үшін жерді жайылымдармен қамтамасыз етіп, оның сулануын іске асыру керек, атап айтқанда, ішкі ұңғымаларды мемлекет тарапынан 100% қаржыландыру арқылы жүзеге асырылуы тиіс - дейді Толеутай Рахимбеков.
"Көптеген адамдар Қазақстанда жайылымдық жер жетіспейді деп ойлайды, бірақ елде 100 миллион гектар пайдаланылмаған жайылымдық жерлер бар. Мүмкін, пайдаланылмаған жайылымдардың саны 1,5 есеге көп болуы мүмкін! Бұл жерлерді қай бағытта пайдалануға болады? Ең тиімдісі - овцеводтық, яғни ягнятина өндіру. Овцеводтық жергілікті халық үшін дәстүрлі сала, ал Қытай мен араб елдерінен ягнятинаға деген сұраныс 300% кірістілік береді," - дейді сарапшы.
Экспорттық мүмкіндіктер
Сарапшының бағалауы бойынша, Қазақстан ягнятина экспортынан жылына 2 миллиард доллар табыс таба алады. (2024 жылдың 10 айында Қазақстан шикі және салқындатылған қой етін 44,4 миллион долларлық мөлшерде экспорттады.)
Сапалы дайындалған және алғашқы өңдеу арқылы терілерден қосымша кіріс алуға болады.
Мәселелер және ұсыныстар
Ет өндіру мен экспорт көлемін арттыру үшін Толеутай Рахимбеков саладағы жүйелі мәселелерді шешу қажеттігін атап өтті.
- Біріншіден, қой етінің маусымдылығы, яғни елдің жыл бойы жеткізу мүмкіндігі жоқ.
- Екіншіден, төменгі сапа көрсеткіштері - құйрықтылық, тәннің ерекше иісі, бұлшық ет массасының төмен салмағы және т.б.
- Үшіншіден, ветеринарлық қауіпсіздік мәселелері.
"Барлық мәселелер шешілуі мүмкін. Тек ерік-жігер мен дұрыс тәсіл қажет," - деп түйіндеді Толеутай Рахимбеков.