Картоп бағасы тұрақсыздықта

Қазіргі таңда ЗКО-ның Стабилизациялық қоры арқылы ірі сауда желілерінде картоптың бір килограмының бағасы 126-138 теңге аралығында. Нарықтар мен шағын дүкендерде картоптың бағасы өсіп, 300-350, тіпті 550 теңгеге дейін қымбаттауда. Облыстың Стабфондының мәлімдеуінше, сауда желілері қазір қолжетімді бағалы көкөніс жеткізуді екі есе арттырды – халық арзан картопты қорлауға кірісті. uralskweek.kz

Картоп бағасының тұрақсыздығының себептері

Картоптың тұрақты жоғары бағасы қандай себеппен байланысты? Билік бірнеше рет объективті себептер бар екенін атап өтті. Ыстық жаздың салдарынан Қазақстанның аймақтарында картоп өнімділігі төмен болды. Сонымен қатар, Ресейдегі төмен өнімділіктің нәтижесінде ресейлік аймақтар картопты экспорттауды уақытша тоқтатты.

ЗКО-ның Стабилизациялық қорының директоры Ораз Жумабаев «УН» басылымына картопты бүгінгі таңда үш жеткізуші ұсынатынын айтты – ТОО «BаyStone», к/х «Руслан» және к/х «Жигер».

Бағалардың шынайы жағдайы

Ірі сауда желілерінде – «Алтындар», «Анвар», «Пешеход», «Манго», «Дина» – картоптың бағасы 126-138 теңге аралығында сатылады.

– Халықтан Стабфоннан келген картоптың ұсақ немесе кесілгені жөнінде көп шағымдар түсуде. Қазір біз жеткізілімдерді бақылауды күшейттік. Алайда, ірі картоптың жеткізушілерде болмауының себебі – өнімділік төмен жыл болды. К/х «Руслан» өзінің картопын сауда желілеріне диаметрі 4,5 см кем емес, ТОО «BаyStone» – 3,5 см кем емес түрде жеткізеді. Бізге кәсіпорын жетекшілері айтып бергендей, кесілген картоп жеткізілімдерде кездеседі, себебі оларды жинау барысында техника кеседі. Нәтижесінде, дүкендер сапасыз картопты жеткізушілерге қайтарады, ал олар ауыстырады, – деді Ораз Жумабаев.

Сапа стандарттары

Стабфон ЗКО-мен жасалған келісімдерде картоп ГОСТ стандартына сәйкес болуы тиіс екендігі көрсетілген – яғни, минималды диаметрі 3 сантиметр, құрғақ, таза, зақымданбаған және шіріген болмауы керек.

Стабилизациялық қордың жұмысы

Стабилизациялық қордың директорының айтуынша, Стабфондтың картопын сауда желісінде «Дина» сату кезінде қиындықтар туындады. Алайда, қазір олар жұмысын жолға қойды, және бүгін, 20 қаңтарда, «Атриум» ТК-дегі «Дина» супермаркеттіне Стабфоннан картоп жеткізілді.

– Қазіргі таңда Стабфонда 3,5 мың тонна картоп қоры бар. Бұл көлем бізге 2025 жылдың мамырына дейін жетеді. Сондай-ақ, жаз мерзімінде тағы 500 тонна картоп қорымыз бар. Біз күніне сатып алушыларға 10-15 тонна қолжетімді бағалы картоп жеткізіп жатырмыз. Егер біз жеткізілетін көлемді арттырмаса, 2025 жылдың мамырына дейін жеткілікті боламыз, – деп атап өтті ЗКО-ның стабилизациялық қорының директоры.

Дүрлігу мен сұраныс

Дегенмен, бүгінгі таңда сауда желілерінде дүрлігу басталды – адамдар Стабфоннан арзан «екінші нан» картопты сеткелермен сатып алуда. Уральск супермаркеттерінің жетекшілігі Стабилизациялық картофқа сұранысты екі есе арттырды: күніне 10 мешок алса, олар енді 15-20 мешок жеткізуді сұрауда.

Ораз Жумабаев олар қолжетімді бағамен Стабилизациялық картоптың жеткізілімін арттыра алмайтындығын атап өтті – олай болмаған жағдайда, қор жеткілікті болмайды.

Мемлекеттік шаралар

Мемлекеттік органдар жақын арада жиналып, Стабилизациялық картофтың ең сабырлы уральдіктерге көшпей, спекуляцияның объектісіне айналмауын қалай болдырмау керек екендігін талқылауды жоспарлап отыр.

– Картоп – екінші нан, сондықтан біз бұл әлеуметтік маңызы бар азық-түліктің закупталуын шектей алмаймыз. Біз тек халықтың санасының сенімділігіне үміт артамыз және Стабфондтың картоптарының төмен кірісті отбасылар үшін қолжетімді болуын қамтамасыз ету үшін механизмдер іздеуді жалғастырамыз, – деп түсіндірді Ораз Жумабаев.