«Кокжиде» Кен Орынындағы Су Ресурстарының Болашағы: Толығырақ

Кокжиде кен орнында мұнай өндіру мәселелері мен су ресурстары қорғау.

👁️ 17
Сурет: aktobetimes.kz

Премьер-министрдың бірінші орынбасары Роман Скляр «Кокжиде» кен орнында мұнай өндірудің қысқаруына жол бермеуді тапсырды. Су ресурстарының болашағы Алматы университеті мен мұнай алыптарының мүддесін қорғаушы ассоциация қарауына тапсырылды. «Кокжиде» ауданындағы мұнай ұңғымаларын кезең-кезеңімен жою жоспары, белгілі болғандай, тек қағаз бетінде қалуы мүмкін, хабарлайды Актобе Таймс.

«Кокжиде» кен орнында бірнеше онжылдықтар бойы халықаралық қатысумен ірі компаниялар мұнай өндіруде. Ғалымдар мен экологиялық активистер осы уақыт ішінде кен орнындағы ультрапермия суының ластанатыны жөнінде айта келе, жұмыс жүргізуді тоқтатудың қажеттілігін алға тартты. Су тапшылығы әлемде, сонымен қатар Орталық Азияда (бұл туралы БҰҰ-ның бірнеше рет атап көрсеткені және Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаевтың сөздері) байқауға болатын контексте, осы ресурсты сақтау – ұлттық қауіпсіздік мәселесі болып табылады. Себебі, бұл су қоры тек Ақтөбе мен облыстың емес, сондай-ақ барлығына батыс Қазақстанның қажеттіліктерін де қамтамасыз етуге мүмкіндік береді.

Билік «Кокжидеден» Атырау және Маңғыстау облыстарына су жеткізуді қолға алуды жоспарлап отыр. Сондай-ақ, «Кокжидеден» Ақтөбеге су құбырын жүргізу жоспарланған болатын. Экология министрлігі «Кокжиде» астық суларының бірнеше рет ластанғанын мойындады.

«2021 жылы прокуратура органдарының тексерулері нәтижесінде АО «КМК Мұнай», ТОО «Урихтау Operating», АО «СНПС-Актобемунайгаз» компанияларының су астындағы ластануға қатысты деректері анықталды», - деді экология министрлігінің вице-министрі Мансур Ошурбаев.

Сонымен қатар, экология министрлігінің мәліметінше, жоспардан тыс тексерулердің нәтижелері ресурс пайдаланушылар тарапынан сотқа түсті, және қазір іс жүзінде даулар жалғасуда. Бірақ бұл ластанудың фактісін жоятын жоқ. Себебі экология министрі Ерлан Нысанбаев өткен жылы Мәжілістің пленарлық оты­рысында «Кокжиде» жағдайы туралы қорқынышты жағдайды хабарлаған болатын. Оның айтуы бойынша, жүргізілген зерттеулер ластанудың нормадан 20(!) есеге асып кеткенін көрсетті.

«Кокжиде» кен орнында мұнай өндіруді тоқтату мәселесіне билік бірнеше жыл бұрын назар аударған болатын. Ресурс пайдаланушылар 2031 жылға дейін кезең-кезеңімен шығарылады деп шешілді.

«2022 жылы Қазақстан Республикасы Премьер-министрінің тапсырмасына сәйкес, энергетика және экология министрліктері мен табиғи ресурстар министрліктері кәрізденген және жойылған ұңғымаларды зерттеу жұмыстарын жүргізді», - делінген экология министрлігінің жауабында.
Автор: Ақтөбе Таймс