Қазақстанда теневой кәсіпкерлік деңгейі қандай?

Қазақстанда теневые кәсіпкерлер орташа табысынан жоғары табыс табуда. Олар көбінесе қызмет көрсету саласында жұмыс істеп, өзін-өзі жұмыспен қамтушы ретінде есептейді. - деп хабарлайды ranking.kz.

Теневой кәсіпкерліктің статистикасы

Соңғы зерттеулерге сәйкес, Қазақстанда жұмыс істейтін халықтың 13,6%-ы теневой кәсіпкерлер санатына жатады. Негізінен, теневой кәсіпкерлердің басым бөлігі ауылдық жерлерде, ал ерлер (16,5%) үлес салмағы әйелдер (10,2%) үлесінен жоғары.

Теневой кәсіпкерлердің кірістері

• 400 мыңнан 600 мың теңгеге дейін табыс табатын топта теневой кәсіпкерлердің үлесі 15,2%;
• 600 мың теңгеден жоғары табыс табатындар арасында 20,5%;
• Отбасы кірісі 600 мың теңгеден астам респонденттер арасында, теневой кәсіпкерлердің үлесі 13,6%;
• 1 миллион теңге және одан жоғары табыс табатындардың 18,1% теневой кәсіпкерлер.

«Теневые кәсіпкерлер қаржылай қамтамасыз етілген, бірақ олардың табысы тұрақсыз».

Көрінбейтін сектор мен теневой кәсіпкерліктің шынайылығы

Ұлттық статистика бюросының 2023 жылғы деректері бойынша, Қазақстандағы «сұр» экономиканың үлесі 17,5%-ды құрайды. Алайда, өткен жылмен салыстырғанда, бұл көрсеткіш азайған.

Сонымен қатар атап өтетін жайт, 2023 жылдан бастап көрінбейтін сектордың кіріс көрсеткіштерінің есептелуі өзгерді. Мысалы, сауда саласы 3,5% үлесін, ал білім және денсаулық сақтау 1,5% үлесін құрайды.

Аймақтық статистика

Теневой кәсіпкерлік жоғары үлестері Алматы (3,9%), Астана (2,1%) және Оңтүстік өңірлерде (4,2%) байқалады. Ал Абай және Жетісу облыстарында бұл көрсеткіш 0,4% болып отыр.

«Оңтүстік облыстарда теневой кәсіпкерлердің үлесі жоғары, бірақ белсенді кәсіпкерлердің саны аз».

Жалпы алғанда, зерттеу нәтижелері Қазақстандағы теневой кәсіпкерліктің қоғамдағы рөлін және оның экономикалық динамикасына әсерін көрсетуі маңызды болып табылады.