Бидай экспортын субсидиялау жоспары талқылануда

Қазақстанның ауыл шаруашылығы министрлігі бидай экспортын арзандату мақсатында субсидиялар беру ережесін талқылауға шығарды. Республикалық бюджеттен 40 миллиард теңге бөлінбек, бұл 2 миллион тонна астықтың экспортын субсидиялауға мүмкіндік береді - деп хабарлайды eldala.kz тілшісі.

Ереженің негізгі бағыттары

Бұл ереже екінші рет қоғамдық талқылауға ұсынылып отыр. Аталған жобада экспорттаушы компанияларды қолдаумен қатар, астық экспортында ұлттық компанияның шығындары да субсидияланады. Субсидияның мөлшері экспорт бағыттарына байланысты 20 мың немесе 30 мың теңге көлемінде белгіленеді.

Субсидиялайтын бағыттар

• Ресей арқылы транзит - Азов, Қара, Балтық теңізі порттарына - тоннасына 20 мың теңге;
• Ресей, Латвия, Литва, Эстония арқылы транзит - Балтық теңізі порттарына - тоннасына 30 мың теңге;
• Ресей арқылы Латвия, Литва, Эстонияға - тоннасына 20 мың теңге;
• Әзербайжан, Грузия арқылы транзит - Қара теңіз порттарына - тоннасына 30 мың теңге;
• Түркменстан арқылы Ауғанстанға - тоннасына 20 мың теңге;
• Түркменстан арқылы Иранға - тоннасына 20 мың теңге;
• Қытай арқылы Оңтүстік-Шығыс Азия елдеріне - тоннасына 30 мың теңге;
• Әзербайжан, Грузия, Арменияға - тоннасына 20 мың теңге.

Продкорпорацияға арналған субсидиялау шарттары

Продкорпорация үшін назарда ұстайтын қосымша бағыттар бар. Тәжікстан, Түркменстан, Өзбекстан, Қытайға экспортталған бидайға 20 мың теңге субсидия беріледі.

Сын-пікірлер мен қарама-қайшылықтар

Талқылау барысында трейдерлер бұл қаржылық көмектің Продкорпорациямен бәсекелестікте теңсіздік тудыратынын атап өтті. Сонымен қатар, бидай экспортын субсидиялау, Қазақстандағы ұн тарту кәсіпорындарының мүддесіне зиян тигізуі мүмкін, себебі олар үшін қазақстандық бидайдың экспортқа шығарылуы басымдық болады.

Соңғы мерзімдер

Талқылаулар 16 ақпанға дейін жалғасады. Ережелер 2025 жылдың 1 қаңтарынан 1 қыркүйекке дейін, яғни келесі егінді жинау басталғанға дейін қолданыста болады.

Ауыл шаруашылығы министрлігі жағдайды реттеу үшін бұл қолдау шараларын енгізуде, ішкі нарықтың тоқырауын болдырмау, элеватор қуаттарын босату және нарықтағы артық астықты алып тастау үшін қажет.