Қазақстанның экспортында қиындықтар туындауы мүмкін

Теміржол тасымалдау тарифтерінің күрт өсуі Қазақстанның экспортын қауіпке душар етуі ықтимал. Әсіресе, қиын жағдайға астық трейдерлері тап болады - деп хабарлайды eldala.kz тілшісі.

Қазақстанның вагон операторлары мен тасымалдаушыларының ассоциациясы (КазАПО) жетекшісі «Атамекен» ұлттық кәсіпкерлер палатасының логистика және тасымалдаулар департаментінің директорының атына хат жазып, бұл тәуекелге назар аударған.

«Қазақстан темір жолы» акционерлік қоғамының 2025 жылдың 20 ақпанындағы бұйрығына сәйкес, магистральды теміржол желісіне (МЖЖ) қолданылатын тарифтерге көтермелеу коэффициенті енгізілмек. Көтермелеу коэффициенті көпшілік жүктің (соның ішінде астықтың) үшін 3 есе артады. Жаңа коэффициенттер 2025 жылдың 7 наурызынан бастап енгізіледі және 2025 жылдың 31 желтоқсанында дейін өз күшінде болады.

Сонымен қатар, 1 сәуірден бастап, астықты қоса алғанда, бірқатар жүктің МЖЖ тарифі 66%-ға өседі.

Нәтижесінде, 1 сәуірден бастап, Қазақстан трейдерлері үшін әр тонна бидайдың экспорттық тасымалы Орта Азияға $30-35-қа қымбаттайды. Ресейлік экспортшылар мен Қазақстандық экспортшылар арасындағы транзиттік теміржол тарифінің айырмасы $16-ға қысқарады, қазіргі $40-мен салыстырғанда.

Ассоциацияның айтуынша, осы жағдайда ресейлік астық Орта Азия нарығына кедергісіз жеткізіле бастайды, өйткені ресейлік жүктің жоғары тарифі қазіргі кезде қолданыстағы ұстап тұрушы фактор болмайды. Қазақ жерінде өндірілген астықтың бәсекелестік артықшылықтары болмайды.

«Бизнес-қоғамдастық жаңа коэффициенттердің енгізілуіне мүлдем келіспейді және терең алаңдаушылық білдіреді, себебі бұл отандық шикізаттың және өнімнің жеткізу құнының күрт өсуіне әкеледі. Бұл сыртқы нарықтардағы бәсекеге қабілеттілігін едәуір төмендетеді. Аса қатал бәсекелестік жағдайында бұл экспорттық жеткізілімдерге қауіп төндіреді, кәсіпорындарды өндіріс көлемін азайтуға, клиенттерді жоғалтуға және елеулі қаржылық шығындарға ұшыратуға мәжбүрлейді» - деп атап өтті КазАПО.

Осыған байланысты, КазАПО «Қазақстан темір жолы» акционерлік қоғамын алдағы 1-3 жылда болжамды тарифтік саясат жүргізуге міндеттеуді қажет деп санайды.

«Қазіргі уақытта «Қазақстан темір жолы» акционерлік қоғамы жүйелі түрде тарифтердің алдағы өзгерістері туралы алдын ала және ресми ақпаратты ұсынбайды, бұл вагон операторлары үшін елеулі қиындықтар туғызуда» - деп атап өтті КазАПО хатында.

Ассоциация «Атамекенді» бұл мәселені республикалық Үкіметтің қарауына шығарып, теміржолшылардың жоспарланған тарифтерді көтеру туралы шешімін жоюды немесе қайта қарауды сұрайды.