2050 жылы баланың болашағы: қандай проблемаларды шешуіміз керек?

Эксперттер ЮНИСЕФ және Innocenti Глобал бюросы 2050 жылға дейін балалардың болашағын болжау мақсатында көптеген зерттеулер жүргізді. Олар атап өткендей, қазіргі балалар үшін әлемді қандай күйде қалдырамыз? - деп хабарлайды ranking.kz.

Демографиялық өзгерістер

Алғашқы тренд — демографиялық өтпелі кезең. Халық жастық құрылымының өзгеруі, зейнеткерлер санының артуы, меншікті отбасында балалардың аз болуы сияқты факторлар халық санына әсер етеді.

• 2020 жылы ересек популяция 5,8 миллиард болса, 2050 жылға қарай 7,5 миллиардқа жетеді.
• Балалардың саны 2,3 миллиард деңгейінде ғана қалуы болжанады.

Келесі, ЮНИСЕФ болжамына сәйкес, дамыған елдерде балалар саны азаяды, ал кедей елдерде, әсіресе Африкада, демографиялық өсім жүреді. Мысал ретінде, Шығыс Еуропада балалар саны 88 миллионнан 76 миллионға дейін қысқаруы мүмкін.

Экологиялық проблемалар

Екінші тренд — климаттық өзгерістер мен экология дағдарысы. Глобалды жылыну мен табиғи апаттар балалардың өміріне айтарлықтай әсер етеді. ЮНИСЕФ мәліметтеріне сәйкес, былтыр 1 миллиард бала климаттық қауіп-қатерге ұшыраған елдерде өмір сүрген.

Қазақстанда климаттық өзгерістер судың жетіспеушілігі мен құрғақшылыққа алып келуі мүмкін. Мысалы, Президент Қасым-Жомарт Тоқаевтың айтуынша, бұл проблемалар елдің ЖІӨ-не 1,3% зиян келтіруі мүмкін.

Экологиялық жағдай

Келешек ұрпақтарға экологиялық проблемалар, атап айтқанда, атмосфералық ластанулардан мирас болады. Неміс консультациялық компаниясы 2050 жылға дейін төмен көміртекті дамудың концепциясын әзірледі. Энергетикалық сектордың модельдері көміртегі шығарындыларын ескере отырып, еліміздің даму траекториясын анықтады.

• Егер қазіргі жағдай сақталса, парниктік газдар шығарындылары 8,3% артады.
• Жаңа технологиялар пайдаланылса, шығарындылар 4,3 есе төмендейді.

Цифрлық технологиялар

Үшінші тренд — цифрлық технологиялардың дамуы. Бұл тек цифрлық сауаттылықты ғана емес, сондай-ақ білім беру, өндіріс және денсаулық сақтау саласындағы цифрлық экожүйелердің тәжірибесін қамтиды. Жоғары технологиялық мемлекеттер балалардың нарықта бәсекеге қабілеттілігін арттырады.

Қазақстанда интернетке қолжетімділіктің жоғары деңгейі байқалады, тек 7,7% халқы интернетсіз. Алайда, балалардың саны мен көрсеткіштері туралы ақпарат маңызды.

2050 жылға дейін балаларымыздың болашағы қазіргі таңда қолға алынып жатқан шараларға байланысты.