Неліктен тек қана темірге тат басады да, басқа металдарға баспайды?

Темір және оның қорытпалары, әсіресе болат, көптеген салаларда кеңінен қолданылатын материалдар болып табылады. Алайда олар ұзақ уақыт бойы ауа мен ылғалға ұшыраған кезде тат басу процесіне тап болады. Бұл мақалада темірге тат басуының негізгі себептері мен оның ғылыми тұрғыда басқа металдардан айырмашылығы талқыланады.

Тат басу дегеніміз не?

Тат басу - бұл химиялық реакция нәтижесінде пайда болатын темірдің тотығу процесі. Таттың химиялық формуласы Fe₂O₃ деп аталады және бұл процесс темірдің суда немесе ауадағы оттегімен реакцияға түсуін білдіреді. Темірге тат басқанда, оның беткі қабаты химиялық тұрғыда өзгеріске ұшырап, структурасы әлсірейді.

Тат басу процесінің негізгі себептері

• Ауадағы ылғалдылық: Темір тат басады, себебі атмосферада ылғалдық бар, ал су молекулалары темірмен әрекеттеседі.
• Ауадағы оттегі: Таттың пайда болуы үшін оттегінің болуы маңызды фактор болып табылады. Оттегі мен су темірмен әрекеттесе отырып, тотықтану процесін туғызады.

Неге басқа металдарда тат басу байқалмайды?

Көптеген басқа металдар, мысалы, алюминий және тот баспайтын болат, табиғатында тотығуға төтеп беруге бейім. Бұл олардың сыртқы қабаттарында оксид қабығын құра отырып, ішкі қабатын қорғайтынына байланысты. Мысалы, алюминийдің бетінде аллюминий оксиді қабаты пайда болады, ол ішкі металлды сыртқы ортадан қорғайды.

Темірдің тат басуы - бұл күрделі химиялық процесс, ол көптеген факторларға тәуелді. Басқа металдар табиғи түрде оксид қабығын түзіп, тотығудан сақтанса, темірде мұндай қорғау механизмі жоқ. Сондықтан темір тат басуға өте сезімтал. Тат басу процессін алдын алу үшін арнайы қорғаныш қабаттары мен антикоррозиялық заттарды пайдалану ұсынылады.