Неге адамдарда сары көз болмайды?
Адамдардың көзі әртүрлі түстерде кездескенімен, сары көздер сирек кездеседі. Бұл құбылыстың себебі неде екенін талдау әрі адамдар көзінің түсін анықтайтын негізгі факторларды түсіндіру.
Көздің түсі – бұл генетикамен айқындалатын адамның физикалық ерекшеліктерінің бірі. Адамдардың көзі әдетте қоңыр, көк, жасыл сияқты түстерде кездеседі, бірақ сары түспен көздің кездеспейтіні сирек жағдай. Осындай сырттай қарапайым болып көрінген сұрақтың астында күрделі ғылыми себептер жатыр.
Адам көзінің түсін не анықтайды?
Көздің түсі, негізінен, генетикалық факторларға байланысты. Бұл түсті екі негізгі пигмент – меланин мен липохром анықтайды. Меланин қара түсті, ал липохром жасыл және сары реңктер береді. Осы пигменттердің концентрациясы мен таралуы көздің түстік гаммасын анықтайды.
Сары көздің сирек кездесуі
Сары көздің сирек кездесуі пигменттік заттардың үйлесімінің ерекше болмауымен байланысты. Липохромның көп мөлшерде болмауы және меланиннің жеткілікті мөлшерде қатысуы нәтижесінде сары реңктер басым болмайды. Осылайша, көздің түсі көбінесе қоңыр немесе көк түстермен тоқталады.
Генетикалық факторлар
Көздің түсінің қалыптасуын көптеген гендер бақылайды. Олардың ішіндегі ең маңыздысы – OCA2 және HERC2 гендері, олар меланиннің синтезіне әсер етеді. Жасыл көзді адамдарда липохром пигменті көбеюі мүмкін, бірақ бұл пигменттің таза сары түсті қалыптастыруы өте сирек.
Табиғаттағы сары көз
Кейбір жануарларда сары көздер жиі кездеседі. Бұл олардың көзінің құрылымы мен пигменттік құрамының өзгешелігімен түсіндіріледі. Мысалы, мысықтарда неғұрлым басым болып келетін липохром сары көз түстерінің қалыптасуына әкеледі.
Сары көздің сирек кездесуі генетикалық факторлар мен табиғи пигменттердің таралуына байланысты. Бұл құбылыс әлі де толық түсіндірілмеген, бірақ ғылыми зерттеулер көздің түсін қалыптастыру механизмдерін одан әрі зерттеуді жалғастыруда. Табиғаттағы әртүрлі түс реңктері адам түрінің байлығын көрсетеді және оның генетикалық вариациясын тануға көмектеседі.