Тісіміз тәттіні қалай сезеді, ал теріміз неге олай жасай алмайды?
Адам ағзасындағы жүйке жүйесі әртүрлі дәмдер мен ауыруларды қалай сезетіні туралы көпшілік үшін қызықты сұрақ туындайды. Неге тісіміз тәттіге сезімтал, ал теріміз елеусіз қалады? Осы мақалада осы феноменді түсіндіруге тырысамыз.
Тәтті тағамдарды тұтынғанда, тісімізде ерекше бір сезім пайда болады. Бұл сезімдер көбінесе тіс ауруларына әкелуі мүмкін, бірақ соған қарамастан теріміз дәл осылай әсер етпейді. Сонымен, бұл неге бұлай?
Тістеріміздің сезімталдығының себебі неде?
Тісіміздегі жүйкелер дәмді сезіну үшін емес, негізінен қорғаныс қызметін атқарады. Олар дәм немесе температура өзгерістерін сезгенде, миға сигнал жіберіп, тісті қорғау үшін әрекет етеді. Тістегі дентин деп аталатын қатты қабаттың астында орналасқан жүйкелер сыртқы элементтермен тікелей қарым-қатынаста болады.
Дентиннің рөлі
Дентин қабатының астындағы нерв аяқталымдары сыртқы дерт пен химиалық зиянды әсерлерден қорғайды. Бірақ егер дентин зақымданса немесе ашық болса, жүйкелер тікелей байланысып, сезімталдық артады. Бұл әсіресе тәтті нәрселерге сезімталдықты тудырады.
Тері неге тәттіге сезімтал емес?
Тері жүйкелері әртүрлі түрдегі тактильді және қысым сезімдерін жеткізу үшін мамандырылған. Олардың дәмді немесе тәттіні тікелей сезіну қабілеті жоқ, өйткені мұндай ақпараттың маңызы тері үшін жоқ. Мұның орнына, тері ауырлықты, қысымды және температураны сезуге бағытталған.
Тері мен тіс жүйкелері арасындағы айырмашылық
Тері жүйкелері негізінен сенсорлық және қорғаныс функцияларын атқарады. Олар денені сыртқы ортадан келетін әртүрлі физикалық факторлардан қорғау үшін дамыған. Ал тістердегі жүйкелер, жоғарыда айтылғандай, ең алдымен дентиннің зақымдалуы сияқты мәселелер кезінде жылдам жауап беру үшін.
Тістің тәтті немесе басқа да сыртқы элементтерге сезімталдығы оның ішкі құрылымы мен функцияларына байланысты. Ал тері өз алдына, тактильді сезімдерге жауап береді. Адам ағзасындағы әр органның өзінің ерекше міндеті бар, сондықтан олардың сезімталдығы да әр түрлі.