Адам ағзасы өз температурасының әсерінен өліп кетуі мүмкін бе?

Бұл мақалада адам ағзасының температуралық шегін, температураның көтерілуі мен төмендеуі кезіндегі физиологиялық өзгерістерді, сондай-ақ олардың денсаулыққа қалай әсер ететінін талқылаймыз.

👁️ 9
Сурет: Wirestock via Legion Media

Адам ағзасы қалыпты жұмыс істеу үшін белгілі бір температуралық диапазонды ұстап тұруы қажет. Дененің температурасы орташа есеппен 36-37°C аралығында болады. Бірақ бұл температура шегініссіз сақталмаса, денсаулыққа ауыр әсер етуі мүмкін. Бұл мақалада ағзаның температурасы қалай өзгеретіні және ол қалай қауіпті салдарға әкелуі мүмкін екені туралы айтылады.

Температураның жоғарылауы: гипертермия

Гипертермия – дене температурасының әдеттегіден жоғары көтерілуі. Бұл жағдай инфекция, жылу инсульті, дәрі-дәрмектердің жанама әсері немесе басқа аурулар салдарынан болуы мүмкін. Адамның дене температурасы 40°C-тан асса, өмірге қауіп төніп, маңызды органдардың жұмыс істеуі бұзылуы мүмкін. Мұндай жағдайда шұғыл медициналық көмек қажет.

Температураның төмендеуі: гипотермия

Гипотермия – дене температурасының 35°C-тан төмен төмендеуі. Бұл суық ауа райында ұзақ уақыт болу, судан аман қалу жағдайында немесе жылыту жүйесінің жұмыс істемеуі салдарынан пайда болуы мүмкін. Гипотермия жүрек ақауларына, жүйке жүйесінің бұзылыстарына және басқа да қауіпті жағдайларға әкелуі ықтимал.

Температураның реттелуі және ағзадағы әсерлері

Адам ағзасы температура реттеу жүйесіне ие, ол нейроэндокринді механизмдер арқылы жүзеге асады. Гипоталамус, жүйке жүйесі және гормондар ағзаның температурасын реттеуде маңызды рөл атқарады. Температураның ұзақ уақытқа өзгереуі ағзаның өміршеңдігін төмендетіп, кейде өлімге әкелуі мүмкін.

Өзіңді және өзгелерді қалай қорғауға болады?

  • Жазда, күннің астында көп уақыт өткізгенде, желдеткіштерді немесе кондиционерлерді қолдану.
  • Қыс мезгілінде, сыртқа шыққанда жылы киім киіп, қысқа уақыт болу.
  • Дене температурасын қадағалап отыру, әсіресе, балалар мен қарт адамдар үшін маңызды.

Жалпы алғанда, адам ағзасы өзінің температуралық тепе-теңдігін сақтамаған жағдайда денсаулығына қауіп төнуі мүмкін. Сондықтан дененің қалыпты температурасын бақылап отыру әрбір адамның міндеті болуы тиіс.