Неліктен термоядролық бомба бірден жарылады, ал жұлдыздар миллиардтаған жылдар бойы жана береді?

Бұл мақалада біз термоядролық реакция механизмдерін және олардың жұлдыздардағы ядролық синтезден қалай ерекшеленетінін талқылаймыз. Қысқамерзімді жарық пен ұзаққа созылатын жанудың арасындағы негізгі айырмашылықтарды түсіндіреміз.

👁️ 17
Сурет: Zoonar GmbH RM via Legion Media

Термоядролық реакциялар біздің Әлеміміздің әртүрлі жерлерінде орын алады, бұл ғарыштағы жұлдыздардың энергия көзі болып табылады. Бірақ қалайша термоядролық бомбалар жарылғанда бірден қорқынышты энергия бөлсе, жұлдыздар тынбай миллиардтаған жылдар бойы работе жасап тұра алады? Бұл сұраққа жауап беру үшін, физикалық және химиялық үрдістердің арасындағы негізгі айырмашылықтарды түсінуіміз қажет.

Термоядролық бомба қалай жұмыс істейді?

Термоядролық бомба — бұл термоядролық реакциялардың бірден жүруіне жағдай жасайтын құрылғы. Мұндай бомбаның ішіндегі дейтерий мен тритий изотоптары бірігіп, гелий түзіп, көлемді энергия бөледі. Бұл реакцияның негізгі ерекшелігі — оның қысқа уақытта, бірақ өте үлкен температурада жүруі. Сондықтан оның нәтижесінде пайда болған энергия бірден жарылады.

Жұлдыздардағы энергия қалай өндіріледі?

Жұлдыздардағы энергия өндірудің негізгі процесі — термоядролық синтез. Жұлдыздардың ортасында жоғары температура және қысым әсерінен сутегі атомдары бірігіп, гелий түзіледі. Бұл реакция өте баяу жүреді, бірақ көптеген миллиардтаған жылдар бойы тұрып жұмыс жасай береді. Үлкен жұлдыздар сутегі таусылғанда, ауыр элементтердің синтезі арқылы энергия өндірісін жалғастырады.

Негізгі айырмашылықтар

Термоядролық бомбаның реакциясы өте жылдам және кездейсоқ болса, жұлдыздардағы реакциялар баяу және тұрақты жүреді. Бұл айырмашылықтың себептері реакция жылдамдығында және әсер ететін күштерде жатыр. Бомбаларда үлкен энергия қысым мен температура арқылы тез бөлінеді, ал жұлдыздардағы энергия тұрақты түрде біртіндеп бөлініп, жұлдыздарды "тұрақты" күйде ұстайды.

Термоядролық реакциялар адамдардың зерттеу нысандарына айналды және олардың энергия бөлу мүмкіншілігі біздің технологиялық жетістіктеріміздің маңызды саласына айналуы мүмкін. Жұлдыздардың миллиардтаған жылдар бойы тұрақты жануы Әлемдегі өмірдің болуының басты себебі болып табылады және осының арқасында біз ғаламның тұрақтылығын және даму мүмкіндіктерін зерттейтін боламыз.