Дүниеде демократияның жағдайы: 2024 жылға қарай қандай өзгерістер бар?

Дүниеде демократиямен жағдай нашар. Мұндай қорытындыны The Economist сарапшылары 2024 жылға арналған демократия индексін жасағанда келтірді - деп хабарлайды ranking.kz.

Демократия индексінің жалпы көрінісі

Индекстің 2006 жылдан бері жүргізілуі басталған кезден бастап «демократия рецессиясы» жалғасуда. Жалпы демократия индексі 2006 жылы 5,52 баллдан 2024 жылы 5,17 баллға түсті.

• Ең жоғары демократия көрсеткіші 10 балл деп есептеледі.
• Елдер режим түріне байланысты: толық демократия, толық емес демократия, гибридті режим және авторитарлық режим ретінде классификацияланады.

Елдердің жағдайы

Өткен жыл нәтижелері бойынша, 2006 жылдан бастап демократиялық ретінде классификацияланған елдер саны 76-дан 71-ге төмендеді. Авторитарлық режимдегі мемлекеттердің саны 55-тен 60-қа, ал гибридті режимдегі елдер саны 33-тен 36-ға артты. Индексте 167 ел мен территория көрсетілген.

Демократия бойынша үздік елдер

Алғашқы орында Норвегия 9,81 баллмен, одан кейін Жаңа Зеландия 9,61 баллмен келеді. Ең демократиялық елдердің арасында көбінесе еуропалық мемлекеттер, мысалы Швеция, Исландия және Швейцария орналасқан.

Нашар көрсеткіштер

Демократия индексі бойынша ең төменгі көрсеткіш Афганистанға тиесілі - 0,25 балл. Сондай-ақ, нашар көрсеткіштері бар он елдің қатарына Мьянма, Солтүстік Корея, Түркіменстан және Тәжікстан кірді.

Жетістіктер мен сәтсіздіктер

Ливия демократиялық даму саласында ең үлкен жетістікке жетті, оның индексі 0,53 баллға өсті. Португалия толық емес демократиядан толық демократияға өтті.

Дегенмен, 83 мемлекет өз позицияларын нашарлатты. Бангладеш индексінің ең үлкен төмендеуі 1,44 баллды көрсетті. Румыния мен Оңтүстік Корея да теріс даму сценарийлерімен бетпе-бет келді.

Орталық Азия және ЕАЭС

Орталық Азия мен ЕАЭС елдері арасында ең жоғары демократия индексі Арменияда - 5,35 балл, 82-ші орында. Қырғызстан, Қазақстан және Өзбекстанның позициялары әлдеқайда төмен.

• Қырғызстан - 111-ші орында, 3,52 балл.
• Қазақстан - 118-ші орында, 3,08 балл.
• Өзбекстан - 146-шы орында, 2,1 балл.

Ресей 150-ші орынды Гвинея-Бисау (екі жағынан 2,03 балл) бөлісуде, ал Беларусь 152-ші орында.