Қазақстан: Әлемдік зейнетақы рейтингінде қалай көтерілуге болады?

Осы жылдың басында әлемдегі ірі сақтандыру компанияларының бірі Allianz Глобалдық зейнетақы есебінің жаңа шығарылымын жариялады. Бұл есеп 71 елдің зейнетақы жүйелерін талдауды қамтиды және зейнетақы қамтамасыз ету саласындағы түрлі тәсілдердің тиімділігін түсінуге мүмкіндік беретін рейтингті ұсынады. — деп хабарлайды ranking.kz.

Зейнетақы индексі Allianz дегеніміз не?

Зейнетақы индексі Allianz (API) зейнетақы жүйелерінің тұрақтылығын және жеткіліктігін кешенді бағалау үшін жасалған. Ол үш субиндекстен тұрады және 1-ден 7-ге дейінгі шкала бойынша бағаланған 40 параметрді есепке алады, мұнда 1 ең жақсы нәтижені білдіреді.

• Бірінші субиндекс демографиялық өзгерістер мен өмір деңгейін бағалайды.
• Екінші субиндекс зейнетақы жүйесінің тұрақтылығын тексереді.
• Үшінші субиндекс зейнеткерлердің қамтамасыз етілуін талдайды.

Қазақстанның әлемдік рейтингтегі орны

Қазақстан бұл рейтингте 8 орынға көтеріліп, 26-орынға ие болды. Ол Индонезия, Сингапур және Испания секілді елдерді артта қалдырды. Елдің бағасы 3,5-ті құрады, бұл 71 ел бойынша орташа мәннен (3,7) жоғары.

Қазақстан бұл рейтингте екінші және үшінші субиндекстер бойынша — 3,6 және 3,2 ұпаймен үздік нәтижелер көрсетті.

Зейнетақы жүйесінің құрылымы

Қазақстанда 1998 жылы реформаланған көпдеңгейлі зейнетақы жүйесі іске асырылуда. Бұл жүйе тарату және жинақтау модельдерінің элементтерін үйлестіреді.

1. Бірінші деңгей: мемлекеттік төлемдер (салалық және базалық).
2. Екінші деңгей: міндетті жинақтаушы жарналар.
3. Үшінші деңгей: ерікті жинақтаушы жарналар.

Зейнетақы жүйесіндегі жаңа өзгерістер

2024 жылдың 1 қаңтарынан бастап жаңа компонент — жұмыс берушінің міндетті зейнетақы жарналары енгізіледі, олар 2028 жылға дейін бірте-бірте 1,5%-дан 5%-ға дейін артатын болады.

Сарапшылар болашақта мемлекеттік және жинақтау жүйелері арасында тепе-теңдікті табудың қажеттілігін білдіреді. Бұл демографиялық өзгерістермен тиімдірек шешім қабылдауға мүмкіндік береді.

Зейнетақымен қамтамасыз ету болашағы

БҰҰ-ның болжамы бойынша, 65 жастан асқан адамдардың саны келер 25 жылда екі есе артады. Бұл зейнетақы жүйесіндегі жинақтау элементінің маңыздылығын көрсетеді.

Осылайша, Қазақстан зейнетақымен қамтамасыз ету саласында үлкен қадамдар жасап, зейнеткерлерінің өмір сапасын жақсартуға бағытталған жолда алға жылжуда.