Қазақ экономикасындағы ұлттық компаниялардың дивидендтерін кім алады?

Қазақстандағы мемлекеттік экономиканың рөлі әлі де жоғары болып қалуда. 2025 жылдың 1 мамырына қарай елімізде мемлекеттік қатысуы бар 25,5 мың әрекеттегі кәсіпорын бар, немесе бұл жалпы санының 6%-ын құрайды - деп хабарлайды ranking.kz.

Ұлттық компаниялардың қаржылық көрсеткіштері

Стратегиялық секторларда белсенді қызмет етіп жүрген ұлттық компаниялардың табысы 2024 жылдың төртінші тоқсанында 4,5 трлн теңгені құрап, былтырғы жылмен салыстырғанда 20%-ға артты. Алайда, таза табыс 2024 жылы 1,6 трлн теңгеге дейін 24,3%-ға төмендеді, бұл шығындардың өсуімен байланысты.

Дивидендтердің бөлінуі

Таза пайда дивидендтер мен қайта инвестицияға бөлінеді. Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев ұлттық компанияларды өз табысының барлық бөлігін дивидендтер ретінде төлеуге шақырған болатын. Бірақ, бұл талаптарды көбінесе орындау қажеттілігі сезілмейді.

2024 жылғы дивидендтер бойынша қандай жетістіктер бар? НУХ «Батерек» және «Самұрық-Қазына» секілді компаниялар бірнеше қызықты көрсеткіштерді жариялады.

• НУХ «Батерек» 2024 жылы 61,2 млрд теңге дивиденд төледі.
• Отбасы банкі 84,6 млрд теңгені, яғни таза табысының 70%-ын дивиденд ретінде бөлді.
• Басқа ұйымдар, мысалы, «Банк дамыту Қазақстан» — 67,3 млрд теңге, «Qazaqstan инвестиция корпорациясы» — 2,2 млрд теңге, және «Аграрлық кредиттік корпорация» — 42,3 млрд теңге төлеуді жоспарлауда.

«Самұрық-Қазына» компаниясында дивидендтер туралы шешім әлі қабылданған жоқ. Дегенмен, кейбір ұйымдар 2024 жылға дивидендтерді төлеу туралы ұсыныстар алған.

• «НК „КазМунайГаз“» — 300 млрд теңге.
• «Эйр Астана» — 6,3 млрд теңге және арнайы дивидендтер — 12,8 миллиард теңге.
• Қазіргі уақытта бес компания дивидендтер төлеуді жариялады: «Казахтелеком» – 74,2 млрд теңге, «НАК „Казатомпром“» – 327,9 миллиард теңге, «КазТрансОйл» – 33,1 млрд теңге, «KEGOC» – 45 млрд теңге, «Самұрық-Энерго» – 20,6 млрд теңге.

Дегенмен, бес ұйым дивидендтерді төлеуден бас тартуды таңдады, мысалы, «Кселл» және «Казпочта» сынды компаниялар. Тек уақыттың көрсетері, бұл таңдау ел экономикасына қандай әсер тигізетінін көрсетеді.