Уральск және Ақсай жер қатынастары бөлімдерінде заң бұзушылықтар анықталды

Урал және Ақсай қалаларындағы жер қатынастары бөлімдерінің жұмысына жүргізілген тексеру барысында аудит жүргізушілер жерді бөліп, сатып алуға қатысты көптеген келісімдерде, жеке тұлғалар мен кәсіпкерлер 3-8 ай бойы бюджетке төлемдер енгізбегенін анықтады. Нәтижесінде, оларға үлкен сомада қарыздар мен айыппұлдар жиналды. Мемлекеттік органдар тарапынан бақылаудың жоқтығына қоса, Ревизиялық комиссия мүшелері 2024 жылы жер комиссиясының отырыстарына барлық комиссия мүшелерінің қатыспағанын, жер беру туралы шешімдер қабылданатын отырыстардың онлайн көшірмелері әлеуметтік желілерде жоқ екенін аңғартты. Аудиторлардың айтуынша, аталған екі жағдай жер саласындағы сыбайлас жемқорлыққа жағдай туғызады. uralskweek.kz

Аудит жүргізушілері Уральск және Ақсай қалаларындағы жер қатынастары бөлімдерінің жұмысын 2022 жылғы 1 қаңтардан 2024 жылғы 30 маусымға дейін тексергенін атап өтеміз.

Аудит нәтижелері

Госаудит нәтижесінде РК заңнамасының нормаларын бұзу фактілері 369,363 миллион теңге сомасында анықталды (бұлардың ішінде 313,2 миллион теңге Уральск қаласы әкімдігінің «Жер қатынастары бөлімі» бойынша), бұл сома бюджетке қайтаруға жатады.

Аудит барысында 5,179 миллион теңге өндірілген.

ЗКО бойынша Ревизиялық комиссия мүшелері жер қатынастары саласындағы уәкілетті органдардың қызметінің тиімділігін, сондай-ақ бюджет қаражатын пайдалану кезінде РК заңнамасының нормаларының сақталуын, жеке меншікке жер учаскелерін беру кезінде жердің ақысының дұрыс есептелуін қамтамасыз етуді, сондай-ақ бюджетке түсімді толық және уақтылы түсіруді тексерді.

Бөлімдердің міндеттері

Жер қатынастары бөлімдерінің негізгі міндеттері – жер ресурстарын тиімді және рационалды пайдалану, сондай-ақ жер қатынастарын жергілікті деңгейде реттеу.

Мемлекеттік қорға жататын жердің берілуі мен сатылуы жөніндегі барлық мәселелер жер комиссияларының, жергілікті әкімдіктердің жанынан құрылатын комиссиялармен шешіледі.

Заң бұзушылықтар мен мәселелер

Уральск қаласының жер қатынастары бөлімінің жұмысын аудиттеу барысында олар қала жер комиссиясының жиналыс хаттамаларының тиісті түрде ресімделмегенін анықтады. Хаттамаларда отырысқа қатысқан комиссия мүшелерінің саны мен фамилиялары көрсетілмеген. Мысалы, 2024 жылғы 26 маусымдағы 13-отырыс хаттамасын тек 3 комиссия мүшесі қолдады.

Бейнемазмұнды зерттеу барысында, отырысқа 9 комиссия мүшесінен 6-ның және төрағаның қатысқанын анықталды, бұл жиналыстың өткізілмеу негізі болып табылады. Алайда, қажетті кворумның жоқтығына қарамастан, комиссия қосымша учаскелерді беру және жер учаскелерінің мақсаттық тағайындалуын өзгерту туралы шешімдер қабылдады.

Осындай заң бұзушылықтар жыл бойы жалғасып жатты.

РК Жер кодексінің 43-бабының 2-тармағына сәйкес, жер комиссиясының отырыстары міндетті түрде аудио және бейнежазба құралдарымен тіркелуі тиіс. Алайда, Уральск әкімдігінде бұл талап сақталмайды. Уральск қаласының жер қатынастары бөлімінің ресми бетінде «Facebook» желісінде жер комиссиясының отырыстарының тікелей трансляциясы жүргізіледі, бірақ арнада жарияланған видео жер комиссиясының жеке отырыстарының үзінділерін ғана қамтиды, ал кейбір отырыстардың жазбалары мүлдем жоқ.

Жер комиссиясы хаттамаларын тиісті түрде ресімдемеу, аудио және бейнежазбаның болмауы жер комиссиясының шешім қабылдау барысында ашықтықтың жоқтығын көрсетеді, бұл өз кезегінде сыбайлас жемқорлық тәуекелдерінің туындауына әкеп соғады,

Бюджетке төлемдердің кешіктірілуі

Уральск қаласының жер қатынастары бөлімі бюджеттің жер учаскелерін сатудан түскен ақшаларына жауапты.

Алайда, аудит жүргізу барысында жер учаскелерін сатып алу келісімдері бойынша бюджетке түсімдердің уақтылығы бойынша мониторинг пен бақылау жүргізілмейтіндігі анықталды. Нәтижесінде, аудит мерзімі ішінде Уральск бюджетіне борыш 312,994 миллион теңгені құрады.

• 11 келісім бойынша бюджетке төлемдер 3 айдан астам мерзімге кешіктірілген.
• Сатып алушылар жер учаскелерінің сатып алу бағасының жартысынан азы төледі.

Уральск жер қатынастары бөлімінің мамандары борышы бар 11 учаскені мемлекет қазынасына қайтару және келісімдерді тоқтату жөнінде шаралар қабылдаған жоқ.

20 келісім бойынша жеке және заңды тұлғалар сатып алынған учаскелер үшін уақтылы төлем жасамайды.

Жер кодексіне сәйкес, егер сатып алушы жер учаскесінің төлемін үш ай қатарынан атқармаса, сатушы сатып алу келісімін тоқтату және сатылған жер учаскесін қайтаруды талап етуге құқылы, егер сатып алушыдан алынған төлемдер сомасы жер учаскесінің сатып алу бағасының жартысынан артық болмаса,

Алайда заңды бұза отырып, жер қатынастары бөлімінің мамандары төлемдердің кешіктірілгені жөніндегі келісімдерді тоқтату мен жер учаскелерін қайтару жөнінде шаралар қабылдамайды.

Мәселелердің шешімдері мен соңғы сөздер

Уральск әкімдігінің жер қатынастары басқармасының басшысы Мирас Мухитов Ревизиялық комиссияда бір отырыста жер комиссиясының отырыстарын онлайн тікелей трансляциялаудың техникалық мүмкіндігі жоқ екенін айтты.

– Жер учаскелері бойынша төлемдерде бұзушылықтар - иә, олар бар. Уральск қаласында біз мемлекеттік қордан 100-ге дейін жер сату келісімдерін рәсімдейміз. Бірнеше жыл ішінде мұндай келісімдердің саны 1000-ға жетті. Уральск жер қатынастары бөлімінде 7 мемлекеттік қызметкер бар, олардың 4-і жер қатынастары мәселелерімен айналысады: мемлекеттік қызметтер алу үшін құжаттар дайындайды, азаматтардың өтініштеріне жауап береді, учаскелерге шығады. Бір маман жер сатып алу келісімдерін дайындаумен айналысады. Тек физикалық тұрғыдан ол ай сайын барлық жер учаскесінің иелерінің өз келісімдері бойынша төлемдерді ұзартқанын тексере алмайды. Менің ойымша, жер учаскелерінің иелері өз міндеттемелерін орындамаса, төлемдер кешіктірілгені үшін жауапкершілікті көтеруі тиіс, – деп жауап берді Мирас Мухитов.