Ет тапшылығы мен бағалардың өсуі қалалық нарықта
Уральск қала базарындағы ет сатушыларының қиыншылықтары туралы мәлімет.
Қала базарындағы ет сатушылар мәжбүрлі тоқтап тұру туралы айтады – олардың кейбірі апта бойы ауылдық жерлерде сатып алу үшін мал іздеуде, бірақ оны таба алмай отыр. Нәтижесінде, 2-3 күн бойы олардың сөрелері бос тұрады. Сатушылардың айтуы бойынша, жергілікті уылдырықты малды тірі салмақпен көршілес аймақтарға – Атырау, Маңғыстау және одан да алыс – Өзбекстанға экспорттайды. Аймақта етке сұраныстың артуы бағалардың өсіп кетуіне себеп болды: егер өткен жылдың желтоқсанында жергілікті еттің орташа сатып алу бағасы 2075 теңге болса, биылғы жылдың қаңтарында сатушылардың айтуы бойынша, 2300-2400 теңгеге дейін өсті. Жергілікті еттің тапшылығынан жеткізушілер Ресей етінің бағасын да жоғарылатты: егер желтоқсанда эт сатушылар оны 1800-1950 теңге аралығында сатып алса, қазір 2250-2300 теңгеге сатып алуда. uralskweek.kz
Сатушылардың шағымдары
– Биліктен қалай көмек сұрауға болады? Олар жергілікті нарықтың өз сиыр етінен айырылып бара жатқанын көрмей ме? – деген сауалдар «УН» журналистеріне Уральскінің ет сатушылары тарапынан қойылды.
Қазіргі таңда қала базарларындағы еттің орташа бағасы 2700 теңге. Сүйек және батон 2600 теңгеге, ет 3000-3500 теңгеге сатылуда.
Сатушылар желтоқсан айында жергілікті сиыр етінің орташа бағасы 2400-2650 теңге болғанын, ал батон мен сүйектің 2500 теңге, еттің 2900-3200 теңге болғанын бөлісті.
Ет тапшылығы мен сұраныстың артуы
Ет аз, тірі малды басқа өңірлерге сатады
– Адамдар қолжетімді бағадағы ет сатып алғысы келеді. Жаңа баға белгілері оларға наразылық тудырады. Олар бізге оларды ашық түрде, тіпті боқтап, ет павильонына кіре алмайтындарын айтуда. Бірақ біз етке үлкен үстеме ақы қоймаймыз. Әр килограмға 200 теңге қосамыз. Артық сатуға болмайды. Біздің де шығындарымыз бар – жүк тиеушінің, ет тураушының жұмысын төлеу, сөре жалдау және салықтар төлеу қажет, – дейді ет нарығындағы жағдай туралы сатушылар (олар бұл жағдайды «УН» газеті арқылы тек анонимді түрде әңгімелесті).
Олардың айтуынша, қазіргі уақытта сиыр етінің жағдайы өте қиын. Жаңа жыл мейрамынан кейін Уральск базарларындағы ет сатушылары үшін сиыр етінің тапшылығы басталды.
Басқа өңірлерге экспорт
– Көптеген сатушылар жеке шаруашылықтардан мал сатып алады – негізінен жайылымда жайылып жүрген мал. Бұл сиыр еті облыстың оңтүстік аудандарынан жеткізіледі. Қазіргі таңда мұндай ет азайып отыр – сиырды жайып бағуға орын жоқ, өткен жазда құрғақшылық болды, жайылым алаңдарының азаюы жүруде. Жергілікті нарықта фермерлік ет жетіспейді. Ауыл шаруашылықтар мен бордақылау алаңдары Уральск базарларына ет жеткізбейді. Олар Атырау, Ақтау, енді Кокшетау мен Шымкентке ет жеткізуде, – дейді сиыр етінің сатушылары.
Олардың айтуынша, аудан шаруашылықтарына телефон шалса, олар: «Қостанай, Атыраудан немесе Өзбекстаннан сатып алушылар келді, тірі малды алып кетті» деп жауап береді.
Ресей етінің нарыққа шығуы
– Бізде кейде сатушылар жартылай бос сөрелердің алдында тұрады – жергілікті сиыр еті жоқ. Мен бір апта бойы жергілікті етсіз болдым, – дейді 20 жылдан астам жұмыс істеген ет сатушысы. – Базарымызға Ресейдің сиыр еті түсуде – бірақ ол сортты емес, ескі сүт малдарының еті. Бұл сиыр еті төмен сапада. Бірақ жергілікті ет тапшылығына байланысты Ресейдің сиыр етін сатып алуға мәжбүрміз.
Өткен жылы Уральск ет сатушылары Ресейден етті 1850-1900 теңге бойынша сатып алса, қазір бұл ет 2250-2300 теңгеге көтерілді.
Бордақылау алаңдарының жүктелуі
Малды бордақылау алаңдары жүктелген, бірақ тек 30%-ға
ЗКО ауыл шаруашылығы басқармасының басшысы Жасулан Халиуллин «УН» газетіне аймақта сиыр етінің тапшылығы жоқ деп кесіп айтты.
– Облыс бойынша ет өндірісінің көлемі тұрғындардың ет өнімдеріне деген қажеттілігін 100% қамтамасыз етуге мүмкіндік береді, – деді Жасулан Халиуллин.
Сондай-ақ, тірі мал мен ет өнімдері ЗКО шаруашылықтары Атырау, Маңғыстау облыстарына, өткен жылы шетелге 10 мыңнан астам КРС экспортталды.
Оңтүстік өңірлер – Түркістан облысы, Шымкент – ЗКО-дан мал алып, оны ары қарай бордақылауға жіберуде, не ет ретінде тұтынуға, немесе Өзбекстан мен Тәжікстанға экспорттауға.
Бұл көктемде ЗКО-да сиыр етінің тапшылығы болуы мүмкін бе, соның нәтижесінде ет бағасы күрт көтерілетіні сөзсіз бе?
– Ет тапшылығы болмайды, өйткені біз мал шаруашылығына бағытталған өңірміз. Мал саны жеткілікті, – деді ЗКО ауыл шаруашылығы басқармасының басшысы. – ЗКО-дан сиыр етінің сұранысы бар, бұл нақты. Бүгінгі күні тірі салмақта ет бағасы 1700 теңге. Бұл фермерлік шаруашылықтар үшін жақсы – олар малын жақсы бағамен сатады, бұл олардың қаржылық жағдайын жақсартуға мүмкіндік береді және әрі қарай даму үшін impetus береді. Ауданға бару үшін ет сатушыларға арзан бағамен мал алу қиын. Олар сиыр етінің делдалдары. Сонымен бірге, олар өнім шығарушылардан көп пайда табады. Ауыл тұрғындарына жергілікті делдалдарға ет сатуға мәжбүр етуіміз мүмкін емес. Бағалар өседі ме? Мүмкін. Нарықтағы сиыр еті бағасы сұранысқа байланысты өсуде.