Цифровизация: Ол Қазақстандағы шағын және орта кәсіпкерлікке қалай әсер етті?

Шағын және орта кәсіпкерлік (ШОК) Қазақстанда айтарлықтай өсу көрсетіп отыр. Дәстүрлі түрде ШОК көптеген қиындықтарға тап болса да, соңғы жылдары сектордағы көрсеткіштер айтарлықтай жақсара бастады - деп хабарлайды ranking.kz.

ШОК субъектілерінің өсу динамикасы

2025 жылғы 1 қаңтардағы жағдай бойынша, Қазақстанда тіркелген шағын және орта кәсіпкерлік субъектілері саны бір жылда 3,8%-ға өсті, жалпы саны 2,3 миллионға жетті. Соңғы бес жылда бұл көрсеткіш 41,1%-ға артты.

ШОК-тың экономикалық рөлі

Бүгінгі күні ШОК 4,3 миллион адамды жұмыспен қамтып, республикадағы жұмыспен қамтылған халықтың шамамен 46%-ын құрайды. 2024 жылғы бірінші жартыжылдықта осы саладағы өндіріс көлемі 34,3 триллион теңгеге жетіп, өткен жылмен салыстырғанда 19% өсті.

Цифрландыру – өсу катализаторы

ШОК дамытуда цифрландыру экономикасына айтарлықтай серпін берді. Бұл Қазақстан банктері тарапынан цифрлық сервистердің пайда болуымен шағын және орта бизнестің жаңа мүмкіндіктерін ашты.

Бұрын жеке кәсіпкерлік немесе банк шотын ашу көп қаражат пен уақытты талап етсе, енді оны мобильді қосымша арқылы бірнеше минутта жасауға болады.

Цифрлық шешімдердің артықшылықтары

• Қолжетімді қаржыландыру: Онлайн-несиелер бірнеше секундта қаржыландыруды алуға мүмкіндік береді.
• Қаржыны басқаруды жеңілдету: Мобильді қосымшалар бухгалтерлік есеп жүргізуді, аударымдар мен салық төлемдерін жеңілдетеді.
• Маркетплейстер: Олар кәсіпкерлерге сатылым құралдарын және тендерлік экономиканы азайтуға мүмкіндік береді.
• Төлем инфрақұрылымын интеграциялау: Интернет-эквайринг пен мобильді POS-терминалдарының жеңіл интеграциясы сауда ісін жақсартты.
• Кедергілерді төмендету: Онлайн қызметтер бизнес бастау кезінде уақыт пен қаржылық шығындарды айтарлықтай азайтты.

Өсу статистикасы

Қазақстан Республикасы Ұлттық банкінің мәліметтері бойынша, безналичные төлемдерді қабылдайтын кәсіпорындар саны бір жылда 26,9%-ға өсті. Сондай-ақ, POS-терминалдарының санының артуы безналды есеп айырысулардың танымалдылығын арттыруда маңызды рөл атқарады.

Ұзақ мерзімді динамика

2020 жылдың үшінші тоқсанына қарағанда, мұндай кәсіпорындардың саны 9,4 рет өсті. Банктік мобильді қосымшалардың белсенді пайдаланушыларының саны да жыл сайын 12,4%-ға артуды жалғастыруда.

Электрондық саудаға әсері

Электрондық коммерция нарығының орташа жылдық өсу қарқыны 58%-ды құраса, 2019-2023 жылдар аралығында транзакциялар саны 4,3 есеге артты.

Қорытынды

2024 жылдың бірінші жартыжылдығының соңында ШОК-тың Қазақстанның ЖІӨ-дегі үлесі рекордтық 38,2%-ға жетті. 2018 жылдан бері ШОК үлесінің тұрақты түрде және жедел өсуі байқалады, бұл қаржы институттарынан цифрлық шешімдердің белсенді енгізілуімен сәйкес келеді.