Мүгедектің жұмыстан босатылуын рәсімдеудің тәртібі мен құқықтары

Қазақстан Республикасында мүгедек адамдардың құқықтарын қорғауға ерекше назар аударылуда. Олардың жұмыстан босатылуы, еңбек құқықтары мен әлеуметтік қорғау мәселелері заңнамалық тұрғыда реттеледі. Бұл мақалада мүгедектің жұмыстан босатылу рәсімінің тәртібі мен құқықтары жайында толығырақ ақпарат беріледі.

1. Мүгедектің құқықтары

Қазақстан Республикасының Конституциясы мен «Мүгедектердің құқықтары туралы» заңына сәйкес, мүгедектер еңбек ету, білім алу және әлеуметтік қорғау құқықтарына ие. Оларға жұмыстан босатылу кезінде ерекше шарттар мен кепілдіктер беріледі.

2. Жұмыстан босатылудың себептері

Мүгедектің жұмыстан босатылуы келесі себептер бойынша болуы мүмкін:

• Еңбек жөніндегі міндеттерін орындаудағы қиындыктар;
• Емделу немесе реабилитация алу қажеттілігі;
• Компанияның экономикалық жағдайы;
• Кадрларды қысқарту жағдайлары.

3. Жұмыстан босатылу рәсімі

Мүгедек адамның жұмыстан босатылу процедурасы мынадай кезеңдерден тұрады:

1. Хабарлама. Жұмыскер жұмыстан босатылу туралы хабарлама алуы тиіс. Оған әдетте 2 апта бұрын хабар беріледі.
2. Рұқсат беру. Егер жұмыскер мүгедектік статусы бойынша жұмыстан босатылуды сұраса, жұмыс беруші тарапынан сол сұранысқа жауап берілуі керек.
3. Құжаттарды рәсімдеу. Жұмыс беруші мүгедек жұмыскердің босатылуы туралы тиісті құжаттарды рәсімдеп, үлкен көлемде жазбаша түрде көрсетулері қажет.

4. Мүгедектердің әлеуметтік қорғау құқықтары

Жұмыстан босатылған мүгедектерге әлеуметтік қорғау мен жеңілдіктер беріледі. Оларға мыналар кіреді:

• Әлеуметтік жәрдемақылар мен төлемдер;
• Кәсібилік жұмыспен қамту қызметтері;
• Психологиялық және құқықтық көмек;
• Сондай-ақ, жұмыспен қамту бағдарламалары.

5. Құқықтық көмек

Егер мүгедек жұмыстан босату рәсімі кезінде құқықтары бұзылса, онда мүгедек адамның заңгерлік көмек алуға құқығы бар. Заңгер әлеуметтік қорғау органдарына, еңбек инспекциясына немесе сотқа шағымдануға көмектесе алады.

Мүгедектің жұмыстан босатылуы – бұл маңызды процесс, ол әлеуметтік теңдік пен құқықтарды қорғауды талап етеді. Қазақстан Республикасында мүгедектердің құқықтарын қорғау жүйесі үнемі жетілдірілуде, әрі олар жұмыс пен әлеуметтік қолдау мүмкіндіктеріне ие. Заңнамалық ақпарат пен тәртіпті білу жұмыстан босатылған кезде мүгедек адамдар үшін маңызды болып табылады.