Вакцинациядан бас тартқан жұмыс істейтіндер: Жұмыс берушінің құқығы мен жауапкершілігі

Көптеген елдерде COVID-19 пандемиясының белең алуына байланысты вакцинация мәселесі өзекті болды. Қазақстанда да халықтың көпшілігі вакцина алуға шақыртылғанымен, кейбір азаматтар вакцинациядан бас тарту туралы шешім қабылдады. Бұл жұмыс орнына қатысты да проблемалар туындатуда. Осы мақалада вакцинациядан бас тартқан азаматтарды жұмыстан шығару мәселесі Қазақстандағы еңбек заңнамасы тұрғысынан талқыланады.

Қазақстандағы еңбек заңнамасы

Қазақстан Республикасының Еңбек кодексі жұмыс беруші мен қызметкер арасындағы құқықтар мен міндеттерді анықтайды. Алайда вакцинациядан бас тарту жағдайы жаңа мәселе, сол себепті заңнаманың осы аспектісі тиісті түрде реттелмеген. Заң бойынша, жұмыстан шығару тек нақты және дәлелденген себептер негізінде жүзеге асырылуы тиіс.

Вакцинациядан бас тартудың құқықтық негіздері

Вакцинациядан бас тарту – азаматтың құқықтық құқыларының бірі болып табылады. Қазақстан Республикасының Конституциясы әр азаматтың өзіндік таңдауы мен денсаулығының қауіпсіздігіне құқық беретіндігін көздейді. Дегенмен, эпидемиологиялық жағдайға байланысты, жұмыс беруші вакцинацияланбаған қызметкерлерін жұмыстан шығару немесе оларды жұмысқа алмай қою мәселелерін көтеруі мүмкін.

Жұмыс берушінің құқығы

Жұмыс берушінің құқықтары арасында вакцинация ережелерінің сақталуын бақылау міндеті бар. Егер кәсіпорынның жұмыс істеуі үшін вакцинациялану шарт болса, онда жұмыс беруші вакцина алмаған қызметкерге қатысты шаралар қолдануға құқылы. Aлайда, бұл шаралар заңды, әділ және негізделген болуы тиіс.

Мысалы, егер кәсіпорынға вакцинацияланбаған қызметкерлермен жұмыс істеу жалғасуы қауіпті болса, жұмыс беруші оларды уақытша жұмыстан шығара алады немесе басқа лауазымға белгілеуге құқылы.

Жұмысшының құқықтары мен міндеттері

Вакцинациядан бас тарту туралы шешім қабылдаған азаматтар, өздерінің құқықтарын білуі және қорғауы тиіс. Егер жұмыс беруші заңсыз шаралар қолданса, қызметкер еңбек инспекциясына немесе сотқа шағымдана алады. Сонымен қатар, еңбек шартының шарттарын мұқият зерттеп, вакцинациялану міндеттері мен құқықтарын біліп алу қажет.

Вакцинациядан бас тарту мәселесі Қазақстандағы заңнаманың дамуы мен өзгеруін талап етеді. Жұмыс беруші мен қызметкер арасындағы құқықтар мен міндеттерді теңестіру, заңды нормаларды қайта қарау – бүгінгі күннің өзекті мәселелері. Одан басқа, вакцинаның маңыздылығын түсіндіру үшін білім беру және ақпараттандыру жұмыстары жүргізілуі тиіс.