Еңбек тәртібін бұзғаны үшін қызметкерді жұмыстан шығару мәселелері мен шешімдері

Қазақстан Республикасында еңбек тәртібі - жұмысшы мен жұмыс берушінің құқықтары мен міндеттерін белгілейтін маңызды компонент. Еңбек тәртібін бұзу - еңбек заңнамасына сәйкес белгілі бір құқықтық салдарға алып келеді. Бұл мақалада еңбек тәртібін бұзғаны үшін қызметкерді жұмыстан шығару мәселесі, себептері, тәртібі, құқықтары мен міндеттері жан-жақты талқыланады.

Еңбек тәртібін бұзу: себептері мен түрлері

Еңбек тәртібін бұзу - қызметкерлердің жұмыс орнындағы тәртіпті сақтамауы. Оған әртүрлі себептер әсер етуі мүмкін, соның ішінде:

• жұмысқа кешігу немесе мектептен кету;
• еңбек міндеттерін тиісті деңгейде орындамау;
• жұмыс уақытының көп бөлігін телефонмен сөйлесуге немесе интернетте отыруға арнау;
• заңсыз әрекеттер (алаяқтық, ұрлық және т.б.).

Жұмыстан шығару тәртібі

Еңбек тәртібін бұзғаны үшін жұмыстан шығару Қазақстан Республикасының Еңбек кодексінде белгіленген қағидаларға сәйкес жүзеге асырылады. Жұмыс беруші алдымен келесі кезеңдерді орындауы қажет:

1. Ескерту жасау: жұмыстан шығаруға дейін қызметкерге ескерту жасау керек. Ескерту жазбаша түрде беріледі.
2. Дисциплинарлық тергеу: жұмыс беруші еңбек тәртібін бұзушылық фактісін зерттеу үшін дисциплинарлық тергеу жүргізуі мүмкін.
3. Жұмыстан шығару туралы шешім қабылдау: егер еңбек тәртібін бұзу фактілері расталса, жұмыс беруші жұмыстан шығару туралы шешім қабылдайды.
4. Жазбаша хабарлама: жұмыстан шығарылған қызметкерге жазбаша хабарлама берілуі тиіс.

Құқықтар мен міндеттер

Қызметкердің құқықтары мен міндеттері маңызды рөл атқарады. Төмендегі құқықтар мен міндеттерді есте сақтау керек:

• Құқықтар: қызметкер жұмыстан шығарылу жағдайына қатысты түсініктеме алуға құқылы; егер жұмыстан шығару негізсіз болса, сотқа шағымдану мүмкіндігі бар.
• Міндеттер: еңбек тәртібін сақтау, жұмыс берушінің ескертуін мұқият тыңдау.

Еңбек тәртібін бұзу – жұмыс орнының моральдік-әдептілік жағдайына және еңбек үдерісінің тиімділігіне теріс әсер ететін фактор. Сондықтан, жұмыс берушілер мен қызметкерлер еңбек тәртібін сақтауға және еңбек заңнамасын орындауға тиіс. Еңбек тәртібін бұзғаны үшін жұмыстан шығару – құқықтық рәсім, дұрыс жүргізілген жағдайда тараптардың құқықтарын қорғауға мүмкіндік береді.