Неге Патриарх Никон шатырлы шіркеулердің салынуына тосқауыл қойды?
Бұл мақалада 17-ші ғасырдағы патриарх Никонның Ресейдегі шіркеу архитектурасына енгізген өзгерістері мен олардың салдарын талдаймыз. Никонның не себепті шатырлы шіркеулерді салуға тыйым салғанын және бұл шешімнің артындағы тарихи, мәдени және діни себептерін зерттейміз.
Патриарх Никонның Ресейдегі шіркеу саласындағы реформалары архитектуралық және мәдени тұрғыда маңызды өзгерістерге алып келді. Ол 17-ші ғасырда өмір сүріп, Ресейдегі православие шіркеуінің қызметін ретке келтіруді көздеген реформаторлардың бірі саналады. Бұл мақалада біз оның шатырлы шіркеулердің салынуына тыйым салу себебін және осы өзгерістің өзіндік ерекшеліктерін қарастырамыз.
Шатырлы шіркеулер деген не?
Шатырлы шіркеулер - Ресейдегі орта ғасырлық архитектураның бір түрі. Олар жоғарыға тартыла түсетін пирамидалық немесе шатыр тәрізді төбелерімен ерекшеленеді. Бұл құрылымдар жиі сол дәуірдің символы болып табылған және халық арасында кең танымал болған.
Никонның реформаларының себептері
Патриарх Никонның реформаларының негізгі мақсаты - шіркеу қызметін және оның құрылымын грек православиесімен сәйкестендіру болды. Ресейдің мәдени және діни өмірін бір ыңғайға келтіру арқылы діни бірлікті нығайтуды көздеді. Шатырлы шіркеулердің салынуына тыйым салу сол кездегі Ресейдің шіркеу архитектурасын Византияның канондық талаптарына сәйкестендіру тұрғысынан маңызды еді.
Реформалардың салдары
Патриарх Никонның шешімі орыс халқының бір бөлігінің наразылығын туғызды. Шатырлы шіркеулер сол кезеңдегі ұлттық ерекшеліктің бір бөлігі саналғандықтан, оларды тыйым еткенде, көптеген дәстүрлік құндылықтар ұмытылып кету қаупі болды. Дегенмен, бұл өзгерістер Ресейдің шіркеу архитектурасын Византия үлгісіне жақындатып, халықаралық православие шіркеуінің бір бөлігі ретінде қабылдануына ықпал етті.
Патриарх Никонның шатырлы шіркеулерді салуға тыйым салуы Ресейдің діни және мәдени тарихында маңызды орын алады. Бұл шешім, бір жағынан, Ресейдің православие шіркеуінің халықаралық аренада қабылдануын жақсартса, екінші жағынан, ұлттық өзіндік болмыстың белгілі бір бөлігін жоғалтуға әкелді. Никонның реформалары бүгінгі күнге дейін Ресейде архитектуралық және мәдени тұрғыда талқыланатын тақырыптардың бірі болып қала береді.