Кофеинге тәуелділік - нағыз нашақорлықтың бір түрі ме?
Кофеин - көптеген адамдардың күнделікті серігі. Алайда, оның адам денсаулығына әсері жайлы пікірлер әртүрлі. Бұл мақалада кофеиннің тәуелділікке алып келетін ықтимал қаупі мен оның нашақорлық сипаттарын қарастырамыз.
Кофеин дегеніміз не?
Кофеин – әлемдегі ең кең таралған психоактивті заттардың бірі. Ол шай, кофе, энергия сусындары және шоколад сияқты өнімдерде кездеседі. Кофеин орталық жүйке жүйесін ынталандырып, адамның сергек болуына және шаршауды жеңуге көмектеседі.
Тәуелділік пен нашақорлық арасындағы айырмашылық
Кофеинге тәуелділік және нашақорлық ұғымдары кейде шатастырылады. Тәуелділік – бұл организмнің затқа үйренуі және оны қолдануды тоқтату кезінде жағымсыз физикалық немесе психологиялық әсерлердің пайда болуы. Ал нашақорлық – затты қолдануды тоқтату мүмкін еместей, психологиялық қажеттілік ретінде көрінетін ауыр тәуелділік.
Кофеинге тәуелді болу қаупі қандай?
Кофеинді жүйелі түрде көп мөлшерде қолдану тәуелділікке алып келуі мүмкін. Бұл кезде адам денесі оған дағдыланып, күтілетін сергектік әсерін алу үшін кофеиннің көбірек мөлшерін талап етеді. Кейбір адамдарда кофеинді қолдануды тоқтатқан кезде бас ауыруы, шаршау, ашушаңдық сияқты белгілер байқалады.
Кофеиннің адам денсаулығына әсері
- Жүйке жүйесіне: Кофеин стресс гормондарын көбейтіп, ұйқыны бұзуы мүмкін.
- Қан қысымына: Жоғары дозада кофеин қан қысымын уақытша көтеруі ықтимал.
- Асқазан-ішек жүйесіне: Кофеин асқазандағы қышқылдықты арттырып, кейбір адамдарда ыңғайсыздық тудырады.
Кофеиннің қауіпсіз мөлшері қандай?
Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымы күніне 400 мг кофеин (шамамен 4 шыныаяқ кофе) тұтынуды қауіпсіз деп есептейді. Алайда, әр адамның организмінің ерекшеліктерін ескере отырып, бұл мөлшер өзгеруі мүмкін.
Кофеинге тәуелділік нағыз нашақорлыққа жатпаса да, оның белгілері мен әсерлерін елемеу дұрыс емес. Денсаулығыңызды сақтау үшін кофеинді дұрыс мөлшерде қолдануға тырысыңыз және оған байланысты белгілерді бақылып отырыңыз.