Су қандай температурада қайнайды: сіз білесіз бе?

Су қайнауы – әркімге таныс физикалық құбылыс. Бірақ оның нақты қай температурасында қайнайтынын білесіз бе? Бұл сұрақтың жауабы қарапайым болса да, кейбір факторларға байланысты өзгеше болуы мүмкін. Осы мақалада су қайнау температурасына әсер ететін негізгі факторларды қарастырамыз.

Су қайнау температурасы неге байланысты?

Судың қалыпты атмосфералық жағдайда, яғни теңіз деңгейінде қайнау температурасы 100°C. Алайда, бұл көрсеткіш абсолют емес және оның мәніне бірнеше фактор әсер етуі мүмкін:

• Қысым: Биіктік артқан сайын атмосфералық қысым төмендейді. Сондықтан, таулардың жоғары деңгейлерінде су 100°C дейін жетпей қайнайды.
• Судың құрамы: Егер суға тұз немесе басқа қоспалар қосылса, қайнау температурасы өзгереді. Мысалы, тұзды су таза суға қарағанда жоғары температурада қайнайды.

Әрдайым 100°C па?

Көпшілік су 100°C қайнауы керек деп ойлайды. Алайда, теңіз деңгейінен жоғары орналасқан аудандарда бұл көрсеткіш төмендейді. Мысалы, Алматы сияқты биік қалада су шамамен 95°C айналасында қайнауы мүмкін. Бұл құбылыс «қайнау температурасының төмендеуі» деп аталады.

Практикалық маңызы қандай?

Біріншіден, тамақ дайындау кезінде бұл факторды ескеру маңызды. Тауларда шамасы төмен температурада қайнатылған тағамдардың пісіру уақыты ұзарады. Екіншіден, ғылыми зерттеулерде және өндірістік процестерде бұл ерекшеліктерді ескеру шарт.

Судың қайнау температурасы 100°C деп айту шартты, себебі бұл мән қысым мен қоспалар секілді факторларға тәуелді. Сондықтан, әртүрлі жағдайларда қайнау температурасының өзгеруін ескеріп, оны дұрыс қолданған жөн.