Мошенниктердің компанияларды алдауы: Қазақстандағы 3 ренішті мысал

Қазақстан экономикасы өз дамуында жаңа технологияларға, онлайн-сервистерге ауысып бара жатқан кезеңде, компаниялар мен кәсіпкерлер арасында мошенниктердің көбейіп жүргені аңғарылады. Біздің құзырлы органдар, сенімді компаниялар мен азаматтар үшін мұндай жағдай қауіпті. Статистикаға сәйкес, бірқатар кәсіпорындар сайттар мен әлеуметтік желілер арқылы алдану фактілеріне тап бола бастады. Мошенниктердің тактикасын түсіну және оларға қарсы шаралар қабылдау қазіргі уақытта маңызды болып табылады.

Мысал 1: Жалған жеткізушілер арқылы алдау

Кейбір кәсіпорындар тауарларын немесе қызметтерін сатып алуды жоспарлағанда, интернет арқылы қаражатты алдын ала төлеуді талап ететін жалған жеткізушілерге тап болады. Мысалы, 2022 жылы Алматыдағы бір өндіріс компаниясы интернеттегі жалған сайтты пайдаланып, тауарларды жеткізуші ретінде көрсетілген алаяққа 3 миллион теңге төлеген. Алаяқ қайта байланысқа шықпай, компания ресурстары жоғалтуға ұшырады.

Мысал 2: Инвесторларды тарту арқылы алдау

Инвестициялық схемалар арқылы да көптеген компаниялар алданып жатады. Мысалы, 2021 жылы Қазақстандағы стартап бір инвестордың алдында имиджін көтеру үшін инвестиция тарту мақсатында, әдейі жалған статистиканы көрсетумен айналысқан. Алайда, сот тергеуі нәтижесінде компанияның шын мәнісінде берілген ақпараттың өтірік екені дәлелденді. Инвестор 5 миллион теңге көлемінде қаржылық жүктемеге тап болды.

Мысал 3: Фишинг және кибершабуылдар

Фишинг - бұл компаниялардың электронды пошта арқылы алдануына қатысты маскарад тактикасы. Мысал ретінде, 2023 жылы Қазақстандағы қаржы ұйымдарының біріне кибершабуыл жасалды, онда қызметкерлерге «банк жүйесінде өзгерістер» туралы хабарламалар жіберіліп, жалған сілтемелер арқылы жеке мәліметтерін ұрлауға тырысты. Осыдан кейін ұйымның қаржылық шығыны 7 миллион теңгеден асатын болды.

Қазақстандағы компаниялар мен кәсіпкерлер үшін мошенниктермен күресу барған сайын маңызды болып отыр. Тек қана сенімді жеткізушілермен жұмыс істеу, инвестицияларды жүзеге асырарда ақпаратты тексеру, киберқауіпсіздік ережелерін сақтау арқылы ғана алданудың алдын алуға болады. Жақсы зерттелген бизнес-жоспарлар мен оқыту бағдарламалары компаниялардың қаржылық қауіпсіздігі мен дағдарысқа төзімділігін арттырады.