Неге зымырандарды баллистикалық деп атайды?
Бұл мақалада баллистикалық зымырандар атауының шығу тегін, олардың жұмыс істеу принциптерін және қолданылу саласын талқылаймыз. Басты назарда - баллистикалық зымырандардың неге дәл осы атауға ие болғаны.
Баллистикалық зымырандар дегеніміз не?
Баллистикалық зымырандар – бұл белгілі бір траектория бойынша қозғалып, нысанаға дәл жететін қару түрі. Олардың негізгі ерекшелігі – зымыранның бастапқы кезеңінен кейінгі қозғалыс траекториясы баллистикалық болып табылады, яғни тек гравитация және ауа кедергісі әсерімен қозғалады.
Баллистикалық атауының шығу тегі
«Баллистика» сөзі латынның «ballisticus» сөзінен шыққан, ол өз кезегінде гректің «ballein» (лақтыру) сөзінен бастау алады. Баллистика – бұл денелердің траекториясын зерттейтін ғылым. Зымырандар өз траекториясын баллистикалық заңдылықтарға сәйкес орындайтындықтан, оларды «баллистикалық зымырандар» деп атайды.
Зымырандардың жұмыс принциптері
Баллистикалық зымырандардың құрылымы бірнеше кезеңнен тұрады:
- Ұшырылу кезеңі: Зымыранның қозғалысы ракета қозғалтқышының көмегімен басталады. Бұл кезеңде зымыран үлкен жылдамдыққа жетеді.
- Орбиталық кезең: Зымыран алдын ала белгілі бір траектория бойынша қозғалысын жалғастырады. Бұл кезеңде қозғалтқыш жұмыс істемейді.
- Қондыру кезеңі: Зымыран жерге немесе мақсатты нысанаға бағытталып, түсу траекториясын аяқтайды.
Қолданылу салалары
Баллистикалық зымырандар көбінесе әскери мақсаттарда қолданылады. Олардың негізгі міндеттері – қашықтықтағы нысандарға дәл соққы жасау. Бұл зымырандардың кейбір түрлері ғарыштық зерттеулерде де қолданылады.
Баллистикалық зымырандар атауы олардың траекториясын сипаттайтын «баллистика» ғылымынан шыққан. Олар арнайы траекториялық заңдылықтар бойынша қозғалып, нысандарға дәл жету үшін жасалған құралдар. Олардың қолданылу аясы негізінен әскери және ғарыштық зерттеулерде маңызды рөл атқарады.
