Судың астында біз иістерді сезіне аламыз ба?

Су астындағы әлем біз үшін әлі де жұмбақ. Көпшілігіміз үшін суасты саяхаттары сүңгу мен су асты тіршілігін тамашалаумен шектеледі. Бірақ осы жердің тұрғындары иістерді сезіне ала ма деген сұрақ туындайды. Осы мақалада судың астындағы иіс сезу мүмкіндігі мен оның құпияларына үңілетін боламыз.

Иіс сезу физиологиясы

Иіс сезу — бұл күрделі процестің нәтижесі, ол молекулалар мен рецепторлардың өзара әрекеттесуіне негізделеді. Құрлықта бұл процес ауа арқылы жүзеге асады, ал су астында оның орын алуы қалай болады?

Су асты жағдайында иіс сезіну

Құрлықта иісті құрайтын молекулалар ауада таралады, ал суда олар ерітінді түрінде кездеседі. Бұл жағдайда, суда өмір сүретін жаратылыстар иіс сезу қабілетін ерекше түрде дамытқан. Мысалы, балықтарда арнайы химиялық рецепторлар бар, олар суда еріген заттарды анықтай алады.

Су жәндіктеріндегі иіс сезу механизмдері

Зерттеулер көрсеткендей, кейбір су жәндіктері иіс молекулаларын арнайы рецепторлар арқылы сезеді. Бұлардың арасында акулалар ерекше орын алады. Оларда иісті керемет сезінуге мүмкіндік беретін сүйірленген иіс қабылдағыштары бар.

Адамның су астындағы иіс қабылдауы

Адам баласында, өкінішке орай, суда иіс сезу қабілеті шектеулі. Біздің иіс сезім мүшелеріміз ауадан келетін сигналдарға бағытталған. Бірақ, кейбір эксперименттер су астында да иістердің әлсіз түрде сезілетінін көрсетеді, бірақ бұл күнделікті тәжірибеде қолдануға жетпейді.

Суға батқан жағдайда, суасты иіс сезімі әртүрлі тіршілік иелерінде ерекшеленеді. Балықтар мен теңіз жануарлары бұл қабілеттерді қорек табуда, жаудан қорғануда және коммуникацияда пайдаланады. Ал адамдар үшін, иіс сезу суасты әлемінде әлі де толығымен зерттелмеген құбылыс болып қалады.