Ақсүйектерді «көк қан» деп не үшін сипаттайды?

Қазақ халқының да тарихи туындыларында кездесетін «көк қан» атауы, көптеген халықтардың мәдениетінде қолданылады. Бұл термин ақсүйектерді сипаттау үшін көптің арасында кең таралған. Осы мақалада біз бұл сөздің қайдан шыққанын және оның мағынасын анықтаймыз.

«Көк қан» ұғымының шығу тегі

Англосаксон мәдениетінде көк қан термині алғаш рет орта ғасырларда пайда болған. Испанияда, әсіресе, йһидегтік дәуірде қолданылып, ақсүйектердің терісіне байқалатын көк тамырлар арқылы олардың артықшылығын білдіру үшін айтылған. Сол кезде ақсүйек қауымының өкілдері өздерінің әсем терісін сақтап, қоңыр жұмысшылар мен шаруаларға қарағанда күнге күймеуге тырысатын. Осының нәтижесінде олардың терісінде көк тамырлары айқын көрінген, ал бұл жағдай олардың жоғары мәртебесін сипаттау үшін қолданылған.

Терминнің даму тарихы

Еуропа елдерінде көк қан ұғымы уақыт өте келе ақсүйек топтың белгісі ретінде метафоралық мағынаға ие болды. Кейіннен бұл термин басқа да әлемдік мәдениеттерге еніп, тіпті аударылған формаларымен сол мағынасын сақтап қалды. Қазақ тілінде де ақсүйектерге қатысты қолданылады.

Бүгінгі қоғамдағы «көк қан» мағынасы

Қазіргі заманда «көк қан» термині өзінің тікелей мағынасын жоғалтқанымен, метафоралық тұрғыда кейбір кезде қолданылуы мүмкін. Көп жағдайда бұл сөз байлық, билік немесе ерекше мәртебеге ие адамдарды бейнелеу үшін қолданылады.

Ақсүйектерді «көк қан» деп атаудың негізі тарихқа терең бойлағанымен, оның қазіргі қоғамдағы мағынасы өзгерді. Дегенмен, сөздің шығу тегі туралы білім біздің мәдениетімізді түсінуге септігін тигізеді.