Айналым қаражаттарын есептеу әдістері мен көрсеткіштері

Айналым қаражаттары – бұл кәсіпорынның өндірістік және операциялық қызметін жүзеге асыру үшін қажетті қаржы ресурстары. Олардың есептеу әдістері мен көрсеткіштері әрбір бизнес үшін маңызды, себебі олар кәсіпорынның қаржылық жағдайын, өндірістік тиімділігін және ақша ағындарын басқаруды бағалауға мүмкіндік береді.

Айналым қаражаттарының құрамын анықтау

Айналым қаражаттарына мыналар жатады:

• Ақша қаражаттары
• Қызметтер мен тауарларды сатып алу үшін қажет шығындар
• Тауарлық-материалдық қорлар
• Дебиторлық берешек
• Жеткізушілер мен серіктестер алдындағы кредиторлық берешек

Айналым қаражаттарын есептеу әдістері

Айналым қаражаттарын есептеудің бірнеше әдісі бар, солардың арасында:

1. Теңгерімді әдіс

Бұл әдіс айналым қаражаттарын табу үшін кәсіпорынның активтері мен міндеттемелерін баланста салыстырады.

2. Өндірістік жүктеме әдісі

Кәсіпорынның өнім көлемі мен айналым қаражаттары арасындағы пропорцияны анықтауға негізделеді.

3. Шығынды-табыс әдісі

Кәсіпорынның пайдасының деңгейіне қарай айналым қаражаттарын бағалауға мүмкіндік береді.

Айналым қаражаттарының негізгі көрсеткіштері

Айналым қаражаттарын басқару үшін келесі көрсеткіштерді есептеу керек:

• Айналымдылық коэффициенті: Айналым қаражаттарының өнім шығарылымына әсерін көрсетеді.
• Құрылымдық коэффициент: Айналым қаражаттарының түрлі элементтерінің бизнес операцияларындағы рөлін бағалайды.
• Табыс коэффициенті: Айналым қаражаттарының табыстылық деңгейін анықтауға көмектеседі.

Қазақстандағы бизнес иелеріне айналым қаражаттарын тиімді басқару мен дұрыс есептеу шаралары ұлттық экономиканың тұрақтылығын және кәсіпорынның табыстылығын арттыруға маңызды үлес қосады. Кәсіпкерлер үшін айналым қаражаттарының көрсеткіштерін бақылау, кәсіпорынның дамуын, бәсекеге қабілеттілігін және қаржылық жағдайын жақсартудың кепілі болып табылады.