Кассовый разрыв: кеңінен түсіну және оны қалай есептеу керек

Кассовый разрыв дегеніміз не?

Кассовый разрыв — кәсіпорынның ақша қаражаттарының кірісі мен шығысы арасындағы уақытша айырмашылық. Яғни, кәсіпорын белгілі бір уақыт кезеңінде табыс табады, бірақ ғимараттарды, шикізатты сатып алу немесе қызмет көрсету үшін ақша төлеуді тезірек жүзеге асыру керек. Бұл жағдайда кәсіпорында ақша жетіспеуі мүмкін. Кассовый разрыв кәсіпорындар мен ұйымдардың қаржылық тұрақтылығына әсер етеді.

Кассовый разрывтың себептері

Кассовый разрывтың пайда болу себептері әр түрлі болуы мүмкін, соның ішінде:

• Төлемдер мен кірістер арасындағы уақытша айырмашылық;
• Шоғырландырылған шығындар немесе күтпеген қаржылық шығындар;
• Клиенттердің уақытында төлем жасаудан бас тартуы;
• Сатып алуларды несиелеу шарттары.

Кассовый разрывты қалай есептеу керек?

Кассовый разрывты есептеу үшін келесі формула пайдаланылады:

Кассовый разрыв = (Табыс кірісі) - (Төлемдер)

Мысалы, егер кәсіпорынның табысы 500 000 теңге болса, ал төлемдер 600 000 теңгені құраса, онда:

Кассовый разрыв = 500 000 - 600 000 = -100 000 теңге.

Бұл жағдайда кәсіпорында 100 000 теңге кассовый разрыв бар, демек, ол төлемдерді қамтамасыз ету үшін қиындықтарға тап болуы мүмкін.

Қазақстандағы кассовый разрыв мәселесі

Қазақстандағы кәсіпорындарда кассовый разрыв мәселесі жиі кездеседі, әсіресе, шағын және орта бизнес секілді салаларда. Жаңа кәсіпорындардың банк несиелерімен жұмыс істегенде, кассовый разрыв проблемасы пайда болуы мүмкін. Сонымен қатар, экономикалық тұрақсыздық кезеңінде, клиенттердің төлем қабілеті төмендеген кезде кассовый разрывтың маңызы артады.

Кассовый разрывты жоюдың жолдары

Кассовый разрывты жою үшін келесі әдістерді қарастыра аласыз:

• Ақша ағымдарын жоспарлау және бақылау;
• Клиенттермен төлем мерзімдерін аяқтау үшін келісім-шарттарды жаңарту;
• Кәсіпорынның қаржыларын тиімді басқару;
• Қосымша қаржыландыру көздерін іздеу.

Кассовый разрыв — кәсіпорындардың қаржылық жағдайы мен тұрақтылығына әсер ететін маңызды көрсеткіш. Оны дұрыс есептеу және басқару — кәсіпорынның табыстылығы мен өміршеңдігі үшін маңызды болып табылады.